Novaj iloj, novaj vojoj

Etikedoj

denaskulo, esplorado, internacia kunlaboro, intervjuo, podkasto

Mi komencis la podkasto-serion La Bona Renkontiĝo por instrui pri organizado de Esperanto-eventoj ĉar iel mi volis transdoni miajn spertojn en la movado kiujn mi havis. Tiam ankoraŭ pli freŝe, pli bone rememorante detalojn de diversaj taskoj kiuj aperas dum la organizado, p(r)ovis mi krei la epizodojn kaj paroli al kiu ajn volis lerni pri tiu ĉi temo.

Sed la plej bona afero estis povi babiladi en Esperanto por la podkasto. Mi ŝatas intervjui, demandi, ekscii perspektivon de aliaj homoj. Ĉies vivo, kontribuo kaj spertoj povas esti interesaj. Mi tre ŝatis verki la komencajn epizodojn, sed verdire kiam mi finfine povis sidiĝi, pripensi demandojn kaj havi la ŝancon fakte demandi ilin al la homo antaŭ mi estis la plej bona parto de la laboro. Mia unua intervjuo aperis en februaro 2018, kaj mi estis entuziasme intervjuante homojn en la postaj monatoj. Tio bedaŭrinde ne daŭris longe, la intervjuoj kaj la novaj epizodoj abrupte haltis en la somero de 2018.

Lingvoj kaj langoj

Etikedoj

denaskulo, lingvoj, wikitongues

Esti denaskulo estas tute stranga afero. Daŭre. Kaj mi havas 33 jarojn da sperto. Malgraŭ tio ke aspektas tiel, ke mi ofte aperas en aferoj kiuj prezentas aŭ parolas pri denaskuloj mi ĉiam atenteme pripensas, ĉu mi vere volas la demandojn. Ĉar la demandoj ja ofte samas. Sed mi ne nepre respondas jam same. Aŭ eĉ se mi diras la samon jam havas alian signifon la tuta afero al mi. Ĉar fakte kion signifas esti denaskulo?

En Esperanto estas diferenco inter la du vortoj, en mia alia denaska lingvo – la hungara -, ne estas.

Ne nur praktike, do, kiu parolas al kiu, sed ankaŭ tiel kion signifas emocie, kiel Esperanto fakte ŝanĝas la vivon de infano. Ĉu estas la lingvo? La komunumo? La ideologio? La sinteno de la gepatroj? La aferoj kiujn oni povas fari aŭ faras nur pro Esperanto? Iomete ĉio, ĉu ne? Ju pli maljuna mi estas des pli facilas scii kiel agi kaj kiel respondi en tiuj situacioj. Ĉar la reagoj ofte similas. Kaj jes, ili ofte estas negativaj. “Esperanto ne estas lingvo, vi ne povas esti denaska parolanto de konstruita lingvo, kiom stultaj estas viaj gepatroj, ke ili ruinis vian vivon tiel, kompatinda infano, la lingvo mem estas senutila, neniu parolas tiun mortan lingvon.” Do se oni mense pretas al tiaj reagoj, ĉio estas en ordo. Tamen, domaĝe ke oni iom alkutimiĝas al tiuj atakoj. Almenaŭ mi. Se Esperanto ne estas nur unu el la lingvoj kiun vi parolas eble vi simple ignoras komentojn de konatuloj kiuj mokas vin pri tio kiom strangan hobion vi havas. Sed se granda peco de la konstruado de via propra vivosperto estas Esperanto kun sia absolute unika loko de via infanaĝo tiam estas pli dolora la afero.

Tial estas plezuro kiam oni havas kunlaboron kun homoj kiuj fakte entuziasme volas aŭdi la opinion kaj spertojn de denaskulo, kaj akceptas (aŭ tre naivas?) ke ricevos atakojn, malagrablajn komentojn sub videoj. Kvankam kelkfoje mi sentas tiel, ke se ie ajn oni ne angle parolas aŭ pridiskutas lingvan temon jam venas la plendoj. Ni vivas en stranga mondo…

En la pasinta semajno du aferoj aperis kun mia kontribuo kunlabore kun Wikitongues. Aperis filmeto en kiu mi parolas Esperanton dum 2 minutoj por montri kiel ĝi sonas kiam oni parolas ĝin flue. Je mia nekredeble granda surprizo jam pli ol 40 mil homoj klakis por rigardi ĝin.

Krom la video, kunlaboranto de Wikitongues, Gian Pablo Antonetti verkis artikolon pri Esperanto, parto de ĝi estas kelkaj pecoj de la intervjuo kiun li faris kun mi. Unu el la aferoj pri kiuj ili laboras estas kolekti kaj surbendigi ĉiujn parolitajn lingvojn. La projekto mem estas tre interesa, kaj mi vere kuraĝigas vin surbendigi videon por ili. Ĝis oni ne kontaktis min, mi bedaŭrinde tute ne aŭdis pri ili. Plej verŝajne ĉar mi ne estas lingvemulo en la tradicia senco. Jes, mi parolas pli da lingvoj ol la denaskaj, lernis kelkajn dum la jaroj. Sed mi ne parolas ilin aparte perfekte, kaj ne havas tiun senĉesan soifon por lerni novajn lingvojn aŭ pridiskuti lernometodojn, gramatikon aŭ ajnan komparadon inter lingvoj kion mi vidas kutime ĉe poliglotoj. Mi simple komprenas la rolon de lingvoj, ĉiam strebis lerni kaj uzi la lokan lingvon de la lando kie mi loĝis.

“Neŭtralismo ne estas tiom neŭtrala” – intervjuo kun Xana Paz

Etikedoj

aktivulo, esperanto klubo, esperanto movado, intervjuo, Oporto, Porto, Portugalio, reta kongreso, SAT, SAT kongreso, tejo, UNICEPE, Xana Paz

Mi partoprenetis la kongreson de SAT (Sennacieca Asocio Tutmonda) ĉi somere ĉar ĝi estis senpaga, facile alirebla kaj ĉar kara amikino, Xana, tiom vigle rakontas pri esti membro en la organizo, ke mi pensis: do, kial ne?

Post la reta IJK, kiu vere inspiris multajn por partopreni la postajn retajn renkontiĝojn mi ankaŭ decidis, ke kion mi povos sperti rete mi provos. Ĉar la retaj renkontiĝoj permesis al mi enrigardi eventojn kiujn normalkaze – se oni devus vojaĝi – mi simple ne elektus.

Tia malelekto estas SAT-kongreso, fakte ankaŭ SES aŭ la Universala Kongreso en mia kazo. Specife SAT tial, ĉar mi ne sufiĉe bone konas ĝin. Mi aŭdis ĝin menciata nur kiel kontrasto al UEA aŭ en ŝercoj, primokante la membrojn de SAT: “satanoj”.

Do, kiam oni demandis en twitter, ĉu mi faros epizodon pri la SAT-kongreso, mi pensis, ke pli bonus, se mi intervjuus iun kiu estas entuziasma pri la temo, kiu mem aktivas en SAT, ĉar mi ne sukcesis fine tiom multe partopreni en ajna renkontiĝo al kiu mi aliĝis, sed tamen sufiĉe por sperti iom la etoson. Mi ne volis laŭ tio krei epizodon, ke mi nur spertetis la eventon.

Kutime kio interesas min estas kial homoj aktivas en Esperantujo. Kio ajn tio estas. Kio igas ilin dediĉi tempon, kontribui, partopreni, membri en asocio. Kaj ekzakte pro tio mi demandis Xana por respondi al kelkaj demandoj.

Do kio atendas vin en tiu ĉi intervjuo?

Xana estas portugala aktivulo de 20 jaroj. Ni babilados kompreneble pri tio kion ŝi faras en SAT. Kiel tio rilatas al esti neŭtrala. Aŭ al formaleco. Ni parolos pri la loka movado en ŝia urbo, Oporto, Portugalio. Ŝi rakontas kiel interesaj diskutoj dum renkontiĝoj montras la valoron de Esperanto, ĉar vi povas ekhavi informojn kiujn vi ne povas legi en la novaĵoj.

Ankaŭ ni parolos pri tio kial ŝi ne partoprenis Universalan Kongreson en Lisbono, eĉ se ĝi okazis hejme. Kaj kompreneble pri multe pli, do aŭskultu la epizodon.

Estis interese aŭdi, ke kiam Xana parolas pri ne aktivi en la movado, ŝi uzas ĝin en la senco de internacie aktivi. Oni ne nepre devas vojaĝi por kontribui kaj fari ion ajn en Esperantujo, kaj la nuna situacio ja tre bone montras tion. Mi tre ĝuis babiladi kun Xana, do mi esperas, ke la intervjuo ankaŭ plaĉos al vi!

Menciitaj homoj, nomoj, asocioj, retejoj kaj filmoj de la intervjuo:

Freŝaj diplomitoj de SĈNK por elstara agado – gratulojn!

Etikedoj

aktivuloj, dankon, diplomo, elstara agado, esperanto movado, ijk, IJK2020, internacia kunlaboro, reta IJK, SAT, ses, tejo, uea, VEKI, VK

Inspirite de UEA, mi decidis disdoni diplomojn por elstara agado al aktivuloj en Esperantujo. Tiu ĉi somero montris kiuj laboras, subtenas, mojosigas kaj grandskale kontribuas al la movado en tiaj manieroj kiuj igas min senti bone esti parto de Esperantujo. Kies laboro inspiras aŭ distras min, kies ĝojo, entuziasmo kaj samtempe seriozeco pri kontribui estas io por rimarki, sekvi kaj ĉefe: danki.

La grandan elektadon de la kategorioj kaj gajnantoj faris mi, Stela. Diskutis kun mi mem pri la motivoj kaj decidoj. Kvankam iusence mi daŭre estas en konversacio kun ĉiu pri tiuj temoj. Do tiuj babiladoj nepre influis mian elekton. Dankon, kaj ni daŭrigu pridiskuti kies laboron sekvi kaj kiel fari pli bone.

Jen la tute subjektiva listo de aktivuloj por elstara agado en 2020, kiujn se vi ankoraŭ ne konas, do nepre devas ekkoni nun!

Esperanto-kulturo kategorioj:

Vi mankas al mi

Etikedoj

brita kongreso, esperanto renkontiĝo, internacia junulara kongreso, organizado, pandemio

En tiu ĉi momento mi devus esti en Anglio prepariĝante ĉe la Brita Kongreso, kien mi estis invitita por prelegi pri la loka heroo de Leicester, Sue Townsend. Mi ankaŭ promesis fari laborgrupojn rilate al organizado de Esperanto-renkontiĝoj kaj prelegi pri denaskuleco. Temo kiu ĉiam allogas multege da atento de la partoprenantoj en kiu ajn renkontiĝo mi estas, en kiu ajn diskuto mi troviĝas.

piĵamo ĉiu tage

Mi neniam devis nuligi aŭ profunde ŝanĝi renkontiĝon pro eksteraj kialoj. Mi povas nur imagi la timon, malĝojon, perdon kaj respondecon de la ĉeforganizantoj en tiu ĉi momento. Mi sendas forton kaj kunsentas pro la malfacilaĵoj nuligi ion pri kio vi laboris plenkore ĝis nun. Kompreneble ne nur Esperanto-renkontiĝoj ne povas okazi, sed ĉiuspecaj homaj interagoj ekhavas defiojn kiujn antaŭe tiu generacio ne konis. Mi vidas la fonon de la organizado de la Internacia Junulara Kongreso kies konsilanto mi estas. Imagu min kiel advokato de la diablo. Ofte mi diras nenion, nur rigardas la fluon de la antaŭpreparado, kaj vidas kiom bonan laboron la teamo de la nederlanda IJK faras. Sed eĉ mi ne povintus ilin prepari por kiel agi kaze de monda pandemio.

Tamen, kion mi ja scias kaj havas sperton pri estas kiel negoci. Kaj tiu ĉi tempo igas nin negoci en ĉiu tereno de nia vivo. Momente ankoraŭ ne klaras la sorto de IJK (atendu la decidon la 25-an de aprilo), sed ne dubu ke en la malantaŭo pluraj ideoj-versioj aperas, pridiskutatas kaj konsideratas por kiel eble plej malaltigi la perdon kaj alporti al la mondo eventuale fekmojosan IJK-on, kiun ni ĉiu deziras kaj sopiras.

Miaj prelegoj por la Brita Kongreso kaj ĝiaj temoj daŭre vivas en mia kapo.

Agrabla etoso – elstara teamo (JES 2018)

Etikedoj

gej, germanio, jes, junulara esperanto semajno, kritiko, organizado, pej, renkontiĝo, storkow

Mi trovis mian liton ĉirkaŭ la 5a kaj duono matene, malgraŭ tio decidis vekiĝi frue por matenmanĝi la lastan tagon de JES. Pro tio mi havis la bonŝancon vidi scenon kiu perfekte montras kia estis la semajno en Storkow, Germanio. Mi sidiĝis kun miaj teleretoj, lace ĉirkaŭrigardis en la manĝejo kaj tuj rimarkis, ke la du plej gravaj organizantoj estas ridantaj babilante, rigardante la partoprenantojn. Aŭ eble eĉ ne nin, nur simple la ĉirkaŭaĵon. Ili aspektis lacaj, sed fakte ne tiom… kaj tre malstreĉite bonhumoraj. Tio estis pejzaĝo, kiun mi ne spertis de jaroj.

Ĝi estis jam la 10-a novjara-junulara renkontiĝo en tiu ĉi formato.

La panjo de la denaska kritikanto – intervjuo kun Anna Besenyei

Etikedoj

anna besenyei, denaskulo, hungario, intervjuo, primo levi, ref

Mi ne ŝatas poemojn. Povas esti pro la devigitaj deklamo-konkursoj de mia infanaĝo aŭ tiuj amasoj da poemoj, kiujn mi devis parkere lerni… Mi ne scias. Tamen, kelkfoje mi haltas, legas ion, kaj pensas, bone, eĉ se mi ne ŝatas poemojn tio ja estas bela. Ĉe la universitato, kiun mi ĵus komencis antaŭ kelkaj semajnoj unu el la komencaj projektoj temas pri la libro de Primo Levi: Ĉu estas homo? La aŭtoro rakontas siajn nekredeble traŭmajn spertojn de la holokaŭsto. Mi estas en artedukista magistra studo momente, kaj ni devis legi la libron (se ni povis) en 2,5 tagoj. Ĝi komenciĝas per poemo. Forvorante la libron mi decidis tamen traduki tiujn kelkajn liniojn. Fakte, nek traduki mi ŝatas, sed pro io, tiu tasko sentiĝis tiom memkomprenebla, ke mi volos aldoni Esperanton al la kolekto de lingvoj.

Panjo kun plena entuziasmo rakontas en nia hejmo.

Kiel tio ĉio rilatas al mia patrino, kiun mi intervjuis ankoraŭ komence de la somero? Simple tiel, ke mi demandis ŝin kiel nia familia historio kunplektiĝas kun tiu nevortigebla tragedio de la dua mondmilito – t.e. kiu mankas de nia familiarbo pro Auschwitz. Kaj ŝi ja estis tradukisto en la plej granda parto de sia profesia vivo, eĉ se ne de literaturaj tekstoj. Nian familion kaj elektitajn profesiojn profunde influis landoj, lingvoj kaj maljustaj judaj leĝoj. Ekzemple kiujn lingvojn miaj geavoj lernis kaj kial? Kiujn intence ne, aŭ ne tuj?

En intervjuoj estas bone havi neresponditajn demandojn.