Surmetu viajn ĉapelojn! La Bona Usona Filmfestivalo okazas nun 🎬

Etikedoj

esperanto USA, filmfestvalo, intervjuo, konkurso, partoprenu, premioj, senpaga partopreno

En Usono oni vere rigardas filmetojn multe. Filmkreado, videoj, elsendoj abundas, kaj homoj volonte konsumas ilin. Se mi rigardas la jutubistojn en Esperantujo, tiam usonanoj kaj pli ĝenerale anglalingvanoj abundas. Do ne estas tiom granda surprizo, ke ideo pri filmfestivalo por Esperantlingvaj filmoj venos de tiu parto de la mondo. La teamo kiu havis la ideon krei la filmfestivalon ĝuas rigardi filmetojn en Esperanto kaj volas vidi eĉ pli! Do organizi konkurson por instigi kreemon inter Esperantistoj ĉirkaŭ la mondo aspektas kiel bona ideo.

Mi ekscias tion babilante kun Kejti Neilson el Usono pri la dua Usona Bona Film-Festivalo. Ŝi mem faras videojn kaj ankaŭ tujelsendas. En tiu ĉi konkurso ŝi estas unu el al kvin ĵurianoj. Interesis min kial gravas konkursoj laŭ ŝi, kaj petas ŝin rakonti. Mi pasinttempe multe pensas pri tio kial gravas diversaj konkursoj al la Esperanto-kulturo. Kio estas la rolo de ajna konkurso kaj kiel organizi tiel, ke oni vere altiru atenton kaj altkvalitajn konkursaĵojn?

Kejti emfazas, ke eblas gajni monon gravas. Mi plene konsentas kun ŝi. Oni ne nur faras ion pro entuziasmo, sed ja estas konkurso, kiu havas rezultojn kaj premion. La unua loko gajnas 300 dolarojn! Tio ja estas serioza instigo. Kaj ekzistas 10 premioj entute. Estas mirinde vidi serioze dediĉitan retpaĝon, regularon, ekzemplon por filmeto, skripto kaj aliajn helpojn por kuraĝigi vin ekfilmi.

Kejti konsilas, ke por fari bonan filmon kreu ion kion vi ŝatus spekti. Se vi ne ŝatas spekti, kial vi kreas ĝin? Se vi mem ne ĝuas ĝin tiam nek aliaj ĝuos ĝin. Trafe. Vi estas la unua spektanto de via propra filmeto. Faru pri io, kio vin interesas, kion vi ŝatas. Ŝi kiel ĵuriano simple volas ĝui la konkursaĵojn.

Do, ni ambaŭ kuraĝigas vin partopreni per mallonga filmo (ĝis 5 minutoj). Kial?

🎞️ Estas senpage partopreni ĝin!

🎞️ Vi ne devas esti membro de Esperanto-USA por povi partopreni! Ju pli internacia estas la partoprenantaro, des pli bone!

🎞️ Vi povas libere eksperimenti, via filmo simple devas esti tute en Esperanto!

La reguloj estas tre simplaj: minimume 10 vortoj en Esperanto devas esti en la filmo. Tio estas unu longa frazo nur! Kompreneble vi povas rakonti tute novan historion, sed se mankas inspiro, eblas krei filmetojn el la rakontoj troveblas sur la retejo.

Alia regulo estas, ke ĉapelo devas aperi en la filmeto ie. Ie! Ĝi ne devas esti la centra objekto, al historio ne devas temi pri ĝi. Simple aperu ie unu ĉapelo!

La limdato alvenas baldaŭ: ĝis estas la 12-a de septembro 2021!

La retpaĝo de la konkurso estas ĉi tie: https://ttt.esperanto-usa.org/eusa/film_festival/eo

Se interesas vin rigardi la filmetojn de la unua eldono, vi trovas ĉi tie: https://ttt.esperanto-usa.org/eusa/film_festival/2021-05/eo

Parolante kun Kejti mi pensas: kiu emas krei filmeton kun mi?

Lingvoj kaj langoj

Etikedoj

denaskulo, lingvoj, wikitongues

Esti denaskulo estas tute stranga afero. Daŭre. Kaj mi havas 33 jarojn da sperto. Malgraŭ tio ke aspektas tiel, ke mi ofte aperas en aferoj kiuj prezentas aŭ parolas pri denaskuloj mi ĉiam atenteme pripensas, ĉu mi vere volas la demandojn. Ĉar la demandoj ja ofte samas. Sed mi ne nepre respondas jam same. Aŭ eĉ se mi diras la samon jam havas alian signifon la tuta afero al mi. Ĉar fakte kion signifas esti denaskulo?

En Esperanto estas diferenco inter la du vortoj, en mia alia denaska lingvo – la hungara -, ne estas.

Ne nur praktike, do, kiu parolas al kiu, sed ankaŭ tiel kion signifas emocie, kiel Esperanto fakte ŝanĝas la vivon de infano. Ĉu estas la lingvo? La komunumo? La ideologio? La sinteno de la gepatroj? La aferoj kiujn oni povas fari aŭ faras nur pro Esperanto? Iomete ĉio, ĉu ne? Ju pli maljuna mi estas des pli facilas scii kiel agi kaj kiel respondi en tiuj situacioj. Ĉar la reagoj ofte similas. Kaj jes, ili ofte estas negativaj. “Esperanto ne estas lingvo, vi ne povas esti denaska parolanto de konstruita lingvo, kiom stultaj estas viaj gepatroj, ke ili ruinis vian vivon tiel, kompatinda infano, la lingvo mem estas senutila, neniu parolas tiun mortan lingvon.” Do se oni mense pretas al tiaj reagoj, ĉio estas en ordo. Tamen, domaĝe ke oni iom alkutimiĝas al tiuj atakoj. Almenaŭ mi. Se Esperanto ne estas nur unu el la lingvoj kiun vi parolas eble vi simple ignoras komentojn de konatuloj kiuj mokas vin pri tio kiom strangan hobion vi havas. Sed se granda peco de la konstruado de via propra vivosperto estas Esperanto kun sia absolute unika loko de via infanaĝo tiam estas pli dolora la afero.

Tial estas plezuro kiam oni havas kunlaboron kun homoj kiuj fakte entuziasme volas aŭdi la opinion kaj spertojn de denaskulo, kaj akceptas (aŭ tre naivas?) ke ricevos atakojn, malagrablajn komentojn sub videoj. Kvankam kelkfoje mi sentas tiel, ke se ie ajn oni ne angle parolas aŭ pridiskutas lingvan temon jam venas la plendoj. Ni vivas en stranga mondo…

En la pasinta semajno du aferoj aperis kun mia kontribuo kunlabore kun Wikitongues. Aperis filmeto en kiu mi parolas Esperanton dum 2 minutoj por montri kiel ĝi sonas kiam oni parolas ĝin flue. Je mia nekredeble granda surprizo jam pli ol 40 mil homoj klakis por rigardi ĝin.

Krom la video, kunlaboranto de Wikitongues, Gian Pablo Antonetti verkis artikolon pri Esperanto, parto de ĝi estas kelkaj pecoj de la intervjuo kiun li faris kun mi. Unu el la aferoj pri kiuj ili laboras estas kolekti kaj surbendigi ĉiujn parolitajn lingvojn. La projekto mem estas tre interesa, kaj mi vere kuraĝigas vin surbendigi videon por ili. Ĝis oni ne kontaktis min, mi bedaŭrinde tute ne aŭdis pri ili. Plej verŝajne ĉar mi ne estas lingvemulo en la tradicia senco. Jes, mi parolas pli da lingvoj ol la denaskaj, lernis kelkajn dum la jaroj. Sed mi ne parolas ilin aparte perfekte, kaj ne havas tiun senĉesan soifon por lerni novajn lingvojn aŭ pridiskuti lernometodojn, gramatikon aŭ ajnan komparadon inter lingvoj kion mi vidas kutime ĉe poliglotoj. Mi simple komprenas la rolon de lingvoj, ĉiam strebis lerni kaj uzi la lokan lingvon de la lando kie mi loĝis.

“Neŭtralismo ne estas tiom neŭtrala” – intervjuo kun Xana Paz

Etikedoj

aktivulo, esperanto klubo, esperanto movado, intervjuo, Oporto, Porto, Portugalio, reta kongreso, SAT, SAT kongreso, tejo, UNICEPE, Xana Paz

Mi partoprenetis la kongreson de SAT (Sennacieca Asocio Tutmonda) ĉi somere ĉar ĝi estis senpaga, facile alirebla kaj ĉar kara amikino, Xana, tiom vigle rakontas pri esti membro en la organizo, ke mi pensis: do, kial ne?

Post la reta IJK, kiu vere inspiris multajn por partopreni la postajn retajn renkontiĝojn mi ankaŭ decidis, ke kion mi povos sperti rete mi provos. Ĉar la retaj renkontiĝoj permesis al mi enrigardi eventojn kiujn normalkaze – se oni devus vojaĝi – mi simple ne elektus.

Tia malelekto estas SAT-kongreso, fakte ankaŭ SES aŭ la Universala Kongreso en mia kazo. Specife SAT tial, ĉar mi ne sufiĉe bone konas ĝin. Mi aŭdis ĝin menciata nur kiel kontrasto al UEA aŭ en ŝercoj, primokante la membrojn de SAT: “satanoj”.

Do, kiam oni demandis en twitter, ĉu mi faros epizodon pri la SAT-kongreso, mi pensis, ke pli bonus, se mi intervjuus iun kiu estas entuziasma pri la temo, kiu mem aktivas en SAT, ĉar mi ne sukcesis fine tiom multe partopreni en ajna renkontiĝo al kiu mi aliĝis, sed tamen sufiĉe por sperti iom la etoson. Mi ne volis laŭ tio krei epizodon, ke mi nur spertetis la eventon.

Kutime kio interesas min estas kial homoj aktivas en Esperantujo. Kio ajn tio estas. Kio igas ilin dediĉi tempon, kontribui, partopreni, membri en asocio. Kaj ekzakte pro tio mi demandis Xana por respondi al kelkaj demandoj.

Do kio atendas vin en tiu ĉi intervjuo?

Xana estas portugala aktivulo de 20 jaroj. Ni babilados kompreneble pri tio kion ŝi faras en SAT. Kiel tio rilatas al esti neŭtrala. Aŭ al formaleco. Ni parolos pri la loka movado en ŝia urbo, Oporto, Portugalio. Ŝi rakontas kiel interesaj diskutoj dum renkontiĝoj montras la valoron de Esperanto, ĉar vi povas ekhavi informojn kiujn vi ne povas legi en la novaĵoj.

Ankaŭ ni parolos pri tio kial ŝi ne partoprenis Universalan Kongreson en Lisbono, eĉ se ĝi okazis hejme. Kaj kompreneble pri multe pli, do aŭskultu la epizodon.

Estis interese aŭdi, ke kiam Xana parolas pri ne aktivi en la movado, ŝi uzas ĝin en la senco de internacie aktivi. Oni ne nepre devas vojaĝi por kontribui kaj fari ion ajn en Esperantujo, kaj la nuna situacio ja tre bone montras tion. Mi tre ĝuis babiladi kun Xana, do mi esperas, ke la intervjuo ankaŭ plaĉos al vi!

Menciitaj homoj, nomoj, asocioj, retejoj kaj filmoj de la intervjuo:

La panjo de la denaska kritikanto – intervjuo kun Anna Besenyei

Etikedoj

anna besenyei, denaskulo, hungario, intervjuo, primo levi, ref

Mi ne ŝatas poemojn. Povas esti pro la devigitaj deklamo-konkursoj de mia infanaĝo aŭ tiuj amasoj da poemoj, kiujn mi devis parkere lerni… Mi ne scias. Tamen, kelkfoje mi haltas, legas ion, kaj pensas, bone, eĉ se mi ne ŝatas poemojn tio ja estas bela. Ĉe la universitato, kiun mi ĵus komencis antaŭ kelkaj semajnoj unu el la komencaj projektoj temas pri la libro de Primo Levi: Ĉu estas homo? La aŭtoro rakontas siajn nekredeble traŭmajn spertojn de la holokaŭsto. Mi estas en artedukista magistra studo momente, kaj ni devis legi la libron (se ni povis) en 2,5 tagoj. Ĝi komenciĝas per poemo. Forvorante la libron mi decidis tamen traduki tiujn kelkajn liniojn. Fakte, nek traduki mi ŝatas, sed pro io, tiu tasko sentiĝis tiom memkomprenebla, ke mi volos aldoni Esperanton al la kolekto de lingvoj.

Panjo kun plena entuziasmo rakontas en nia hejmo.

Kiel tio ĉio rilatas al mia patrino, kiun mi intervjuis ankoraŭ komence de la somero? Simple tiel, ke mi demandis ŝin kiel nia familia historio kunplektiĝas kun tiu nevortigebla tragedio de la dua mondmilito – t.e. kiu mankas de nia familiarbo pro Auschwitz. Kaj ŝi ja estis tradukisto en la plej granda parto de sia profesia vivo, eĉ se ne de literaturaj tekstoj. Nian familion kaj elektitajn profesiojn profunde influis landoj, lingvoj kaj maljustaj judaj leĝoj. Ekzemple kiujn lingvojn miaj geavoj lernis kaj kial? Kiujn intence ne, aŭ ne tuj?

En intervjuoj estas bone havi neresponditajn demandojn.

La bonŝanca denaskulo – intervjuo kun Klára Ertl

Etikedoj

aktivulo, denaskulo, familio, intervjuo, lingvoj, UNITED

Mi petis intervjuon de Klára por komune esplori kion ni pensas pri denaskeco. Unue, mi petis ŝin paroli pri sia familio, lingvaj dinamikoj kun siaj fratoj. Poste ni atingis la momenton kie jam indis komenci kompari niajn diversajn perspektivojn kaj spertojn pri denaskuleco. Ili vere similas. Ĉu surprize? Eble ne.

Klára kaj mi en Amsterdamo

Kun Klára ni ambaŭ estas franc-hungaroj, loĝis por mallonga tempo en Bruselo, studis en Nederlando, parolas preskaŭ la samajn lingvojn, kaj ni eĉ trovis multe pli da komunaj aferoj dum nia babilado.

Stelulo de du mondoj – intervjuo kun Bertilo Wennergren

Etikedoj

Akademio de Esperanto, Amplifiki, bertilo wennergren, esperanto, gramatiko, ijk, intervjuo, KEF, muziko, Persone, PIV, PMEG, uk

Mi ŝatas babiladi kun homoj supozeble pro tio, ĉar vere interesas min la vivo de aliuloj. Ne en la surfaca senco, tio neniam allogis min. Eĉ mi povas diri, ke ĝenas min, malgraŭ ĝia utileco kapabli babiladi pri nenio. Mi preferas tion, kiam ni komencas ie, kaj iom post iom, pli kaj pli profunde ni sukcesas eniri la pensojn de la alia homo, kie ni rapide malkovras kial kaj kiel ni similas.

Ni ja ĉiuj iel similas. Pasintsemajne mi havis la plezuron fari eĉ du intervjuojn. Unu marde kaj unu dimanĉe. La konkludo de ambaŭ estas, ke esti denaskulo havas multege da avantaĝoj. Kiam oni ŝatas la Esperanto-mondon, oni ĝojas, ke ni iĝis parto de ĝi june, fakte kiel eble plej frue. Por mi unu el la plej karaj homoj de tiu mondo estas Bertilo.

Bertilo kaj mi en 2001

Ni ne ofte renkontiĝas. Mi devas rimarki, ke krom tiu ĉi foto, ni eĉ eble ne havas pliajn komunajn fotojn. Tiun ĉi maldekstre mi eĉ ne scias kiu faris… (eble mia panjo?) Sed mi tre bone memoras kiam kaj kie: la 1-an de januaro frumatene en 2001 en Cuxhaven, Germanio dum mia unua Internacia Seminario. Vi ja povas vidi la multajn malgrandajn ĉampano-botelojn sur la aŭtomato. Mi estis 13-jara tiam.  Kvankam tio ne tro gravas: kiam mi rigardas la foton mi pensas, ke ni ne tro ŝanĝiĝis intertempe. Niaj vivoj jes, sed la vizaĝoj, la amikeco kaj nia seriozeco tute ne. Kvazaŭ ni estus la plej mojosaj, alternativaj reklamvizaĝoj de la kolao- kaj ĉokolado-kompanioj. Plia publika konfeso de amo ne bezonatas, ja videblas de la foto ĉio.

 

Por la ekstera Esperanto-mondo: vi aŭdis unue pri Bertilo depende de tio, kiam vi naskiĝis kaj kiam vi ekestis Esperanto-parolanto. Ĉu Bertilo la muzikisto kiel la membro de Amplifiki, Persone, aŭ nuntempe kiel duono de la duopo de Bertilo kaj Birke? Aŭ mi supozas tio estas la pli ofta kazo: Bertilo la duondio, kiu kompreneble klarigas pri la gramatiko de Esperanto.

Mi scias ke li bonegas pri tio, sed mi certe ne pro tio altestimas lin. Ĉu vi scias, kio estis la plej duondia afero, kion li faris por mi? La 1-an de januaro ĉ. la 5a aŭ 6a matene, li masaĝis miajn piedojn. Tiom bone ke malgraŭ tio ke mi tiom multe dancis dum la nokto ke mi preskaŭ ne kapablis eĉ stari… Post lia masaĝo mi ankoraŭ reiris danci dum horeto al la festo. Kaj kapablis remarŝi al la amasloĝejo kiu estis 30 minutojn for. Ĉar tiutempe ni ĉiam festis ĝis la fino de la mateno la novjaron… Ho, la kapablo de Bertilo! Oraj tempoj.

Helpas min la tuta mondo – intervjuo kun Rob Moerbeek

Etikedoj

aktivulo, blindaj esperantistoj, intervjuo, la bona renkontiĝo, laboren, libe, podkasto, rob moerbeek, uea

Babiladi kun Rob Moerbeek estas pura plezuro. En la plej nova epizodo de #LaBoRen podkasto mi demandas la personon, kiu estas konata kiel la provleganto de Esperantujo. Li estas tiom kara, pacienca kaj interesa homo! Kaj ĝuste pro tio mi koleregas kontraŭ mi mem, ke mi ne certiĝis pri tio, ke ni sukcesu trankvile paroli en mallaŭta loko. Ni estis devigitaj sidi en strateto, ekster kafejo sur benko en ne tro interesa strato, sed tamen en vera centra turisma loko en Amsterdamo, antaŭ la klubkunveno de La Amsterdama Rondo, kiu kunvenas ĉiun duan dimanĉon de la monato. Pro tio la sonkvalito suferis, ke mi tre bedaŭras tion. Rob meritintus multe pli bonan finrezulton. Malgraŭ la problemoj indas aŭskulti nian babiladon! Melono denove provis fari la heroan sonteknikistan laboron por savi kion eblas. Dankon! Se vi travivas la aŭskultadon de la unua parto de la babilado vi havos poste jam en la dua duono multe pli bonan sperton. Ĉar la historiojn de Rob ja indegas ekkoni!

Vi ekscios pli pri
– kion li pensas pri tio, ke por sia laboro li iĝis Kavaliro en la Ordeno de Oranje Nassau,
– kial gravas la blinduloj al li, kaj kiel ni povas helpi,
– kio bezonatas por bona UK, kaj kio mankas de la UK-oj,
– kiel li kaj lia edzino Nora helpis al komencantoj dum renkontiĝoj,
– kial li daŭre aktivas, eĉ post 6 jardekoj en la movado.

Kaj kompreneble ankoraŭ multe pli!

Rob Moerbeek kaj mi, Stela tuj post la kunveno de La Amsterdama Rondo (LAR)

Mi listigas kelkajn menciitajn homojn, asociojn kaj rimarkojn ĉi tie, ke vi retrovu fontojn kaj informojn post la aŭskultado de la intervjuo.