Teamoj, teamanoj – kiam simple ne sufiĉas la aktivuloj

Etikedoj

as, esperanto aranĝo, esperanto renkontiĝo, esperanto renkontiĝoj, gej, germanio, hea, hej, hungara esperanto junularo, hungario, ijs, internacia junulara semajno, is, jes, junulara esperanto semajno, kongreso, maljunuloj, pej, pollando, teamo

Ekde kiam mi reaktiviĝis en la Esperanto movado fine de januaro, 2013 granda parto de la laboro estas organizado de renkontiĝoj. Tio kompreneble signifas, ke bezonatas ankaŭ teamo, ne nur kunordiganto.

Intertempe jam estas la fino de 2014 kaj nia teamo kompare al la somero de 2013, kiam ni organizis IJS-on en Tiszafüred, do, la teamo ŝanĝiĝis. Tio estas natura afero, ke homoj venas, foriras, ni povus pensi. Tio parte estas vero, tamen ni konas teamojn, kiuj dum pluraj jaroj kune organizas sen granda ŝanĝo en ĝia kerno.

Tio ne okazis ĉe ni, kaj la kerno estas eta momente. Kial tio okazas, ke post sukcesa renkontiĝo kaj granda teamo malpli ol duono ne plu aktivas post la somero? La respondo estas tre simpla: la vivo kaj eblecoj rezultas tion. Pluraj teamanoj estas studentoj, kiuj tre seriozas pri ambaŭ la universitato kaj mezlernejaj studoj. Pluraj ĝis nun enorme lernis por esti akceptita al la universitatoj, kiujn ili volis, kaj nun, ke ili studas ekzakte kie ili volas, do, nun la universitato estas la defio por ili. Komenci, alkutimiĝi, daŭrigi la studadon alie, en nova loko, estas malfacile.

Kelkaj, kiuj ĝis la somero studis poste bezonis trovi laboron. Kaj vi ĉiuj scias, ke plej facile estas Esperantumi dum la studjaroj pro la ferioj, sed tio jam estas nur bela memoro kiam vi bezonas negoci libertempon. Ĉiam estas iu, kiu laciĝas post la organizado tiom, ke prefere ne volas daŭrigi, ĉar la organizado kaj movadumado ne ĉiam alportas nur plezuron kaj ja estas multe por fari sen fakte ĝui la renkontiĝon mem. Ĉe ni estas ankaŭ la demando aŭ dilemo de la aĝo. Unu membro de la teamo iĝis 30 jara, do post la elektado de la nova estraro ni havos je unu malpli por la organizado de la IJS. Ankaŭ pri HEJ oni pensas, ke la organizo estas kontraŭ „super 30”, sed tio ne estas vero. Ni simple ne ŝanĝis la statuton por permesi havi pli aĝajn estraranojn, ĉar tio estintus pro unu homo, ne pro la ideo, ke ni ĝenerale volas tion. Estas tre facile esti atakata pro tio, anstataŭ pripensi, kial la junuloj devas servi kiel organizantoj ĉie. Tio estas unu el la plej oftaj kritikoj, kiujn ni ricevas. Oni kompreneble povas helpi la junulojn super 30 ankaŭ, sed se vi ne akceptas, ke eble viaj proponoj ne plaĉos al la homoj kiuj estas ja parto de la celgrupo, tiam prefere ofendiĝu hejme, en la soleco de via loĝejo kaj ne lacigu la junulojn per tio.

Dum la balo de la 25-a IJS ni invitis la antaŭajn organizantojn de tiu ĉi aranĝo, kaj tio rezultis, ke ni “rehavas” malnovan organizanton, kiu volonte revenis labori kun ni. Do rezume: ni havis 4 lernantojn, 4 universitatanojn, 2 homojn jam kun laboro. Nun ni havas 1 lernanton, 3 komencajn universitatanojn (unu eksterlande), 4 laborantojn (1 tre malproksime de Budapeŝto, do pri daŭra laboro sabate, ne eblas persone organizi, unu super 30) kaj unu senlaborulon. Tiu lasta estas mi.

Mi havas multe da laboro, nur ne ricevas monon por ĝi. Tio estas mia persona problemo, kaj ĝuste pro la laboro de tiuj, kiuj ja havas propran laborejon ne plu havas tempon agi en la E-mondo, aŭ eventuale maljunas por tio. Tiel ni nun havas 4 dediĉitajn homojn por ĉiuj projektoj kaj la aliaj eble helpas, sed oni ne rajtas kulpigi ilin, se ne plu volas aŭ simple ne povas. Ni ĝoju, ke ni havas entute 4 aktivulojn, kiuj faras multe da laboro, do t.e. tri krom mi.

Kial mi matematikumas tiom? Tial, ĉar kiam estas projektoj, kaj naskiĝas ideoj pri kunlaborado ni bezonas scii kiom da homoj povos sindediĉi por ili. La afero estas tre aktuala por HEJ. Ni estis en tri projektoj kaj ni bezonis vidi kiel ni povos partopreni ilin. Unue mi skribos pri la du fiaskoj, kaj poste pri io, kion ni eble povos realigi. Unu estintus inter la 4 mez-eŭropaj landoj por fari junularan renkontiĝeton, semajnfinan, nur por komencantoj en Esperantujo. Tiu afero ne okazis malgraŭ provoj. Unue: nur reprezentatoj de du landoj aliĝis al la afero fakte farante aŭ priparolante ion, la aliaj du nur promesis helpon aŭ simple ne respondis al retleteroj, skajp-invitoj. La poloj insistis komenci la projekton jam printempe pro la limdato de la konkursoj por povi gajni monon de Viŝegrada fonduso, malgraŭ tio, ke la hungaroj diris, ke ili ne havos tempon ĝis junio. Mi persone ne povis kontroli la tekston kaj la bezonatajn aferojn por la konkurso, simple tute ne povis helpi ĉar miaj finaj ekzamenoj kaj la limdato de mia tezo estis ekzakte tiu tempe. Ni kompreneble ne gajnis, la sendita afero estis malbonkvalita, kaj estis priparolita poste dum la IJS, sed ni decidis ne plu labori pri tio, ĉar sen aktivuloj el ĉiuj landoj, sen mono, sen kono ankoraŭ ne eblas realigi tion.

Due, dum la tuta jaro mi ricevas leterojn kaj kritikojn, ke la junuloj ne volas kunlabori kun la plenkreskuloj pri la E-movado en Hungario. Tio signifas, ke ili volas, ke ni organizu aferojn por ili, aŭ ili volas helpi nian laboron per konsiloj, kiuj ne estas uzeblaj pro tio, ke ili tute ne scias kion bezonas IJS organizado, aŭ junulara renkontiĝo tutĝenerale. Mi pensis, ke estus bone organizi ion kune, do proponis la fortojn por la printempa JER transformi al Hungara Kongreso kaj havi komunan temon, diskutrondojn kiel envolvi komencantojn, junulojn al la E-projektoj, renkontiĝoj. La problemo estas, ke ni volis komenci la laboron kun HEA, kaj havis unu babiladon kune, sed ĝi konsistas nur el 2 personoj, kiuj eventuale laboras por la organizo. Ne pli. La estraro ne laboras krom tiuj 2 homoj. 1 kiu havas sperton pri la junuloj, la movado, organizado, kaj 1 alia, kiu fakte eĉ preskaŭ ne parolas Esperanton kaj ne vere komprenas la movadan parton, nur la teĥnikajn aferojn pri la mona parto de la asocio. Tre grava tasko, tamen ne sufiĉas por la organizado. Do tiu, kiu ne komprenas, kiom profunde la E-movado en Hungario bezonus E-Kongreson decidis pri ne okazigado pro monaj kialoj antaŭ provi trovi solvon kune kun HEJ pripensante alian lokon, provante aliajn lokojn. Tutdomaĝe. Do bone, ni prefere ne engaĝiĝu kaj lasu la projekton por aŭtuno 2015, eble prefere kunlaborante kun aliaj organizoj, ekzemple ILEI aŭ iu alia, mi ne scias momente. Tamen tempo kaj energio denove perdita por nenio.

Kaj nun ni alvenas al la granda fiŝpeco de mia rakonto: JES. Jes, la fama Junulara Esperanto-Semajno. Tiu renkontiĝo al kiu mi plurajn artikolojn dediĉis. Kie mi komencu? Do, eble unue per la bazoj. JES, organizita de PEJ kaj GEJ, do la polaj kaj germanaj junuloj kune alvenos al sia 7-a jaro de sia rilato en 2015. La IJK en 2015 estos en Germanio, la IJK en 2016 estos en Pollando. Kiu okazigu do ĝin? Ĉu estas sufiĉe da gejunuloj en ambaŭ landoj por fari inter tiuj du grandegaj aranĝoj la silvestran renkontiĝon de Eŭropo? La organizantoj de la antaŭaj jaroj pensis, ke ne, tio ne eblas, do petis HEJ helpi pri ĝi ankoraŭ fruprintempe ĉi jare. Poste PEJ kunsidis, kaj ni ricevis retleteron tuj antaŭ la IJS (2 tagojn antaŭ la komenco) repripensi la kunlaboron, ni diru, malĝentile, sciante, ke ni estas tutokupataj per la organizado de nia propra evento. Do, ni interkonsentis pri la komenco de oktobro. En septembro HEJ kunsidis kaj ekparolis pri tio, kiu povus partopreni en la organizado kaj kiu respondecus pri kio, kiajn kondiĉojn ni havas, kaj kion ni povas oferti. Eventuale la renkontiĝo estus en Hungario kaj pri la lokaj aferoj kaj ekskursoj ni povus helpi, sen la financoj aŭ kunordigado por ne „forpreni” la eventon, sed plene subteni la tutan teamon. Ni fervore komencis serĉi lokojn, kaj trovis du, kiuj sufiĉe bonas por la organizado, ne tro malproksime de Budapeŝto kaj atendis la skajpan kunsidon preta por la laboro.

Kio okazis? La dua frazo de la germanoj estis, ke ili ne volas JES en Hungario. Tio ne estis la interkonsento de GEJ kaj PEJ. Se ni restas ĉe la formaleco de la afero, ni povas vidi, ke ne ekzistas renovigita kontrakto jam de pluraj jaroj, do fakte tio ne gravus. Pli gravas, ke la germanoj daŭre havas la premon de ekstere por okazigi renkontiĝon, kiel IS en la pasinteco. Ĉiuj nunaj aktivuloj en GEJ estas tie de malpli ol 2 jaroj, do ili ne scias kian taskon ili devus plenumi, ĝuste pro la malsperteco kaj la fiereco pri la pasinteco. Do, ili decidis tiel pro multaj kialoj, bone. Fine ili konsentas ne organizi ion ajn paralele al eventuala hungara JES, por ne fari konkurencon, sed preskaŭ plene rifuzas helpi ajne. Intertempe evidentiĝis, ke la antaŭe tutstabila GEJ bankrotiĝis, sed tion ili forgesis mencii al ni. Do, tial tute neis fari la financojn por hungara evento kvazaŭ ili ne povus fidi la hungarojn, sed ne temis pri tio. Ke ili mem povus okazigi la renkontiĝon, se la poloj ne povas. Mi dubas tion, ili eble dankos nin poste, ke ili ne devis organizi ankoraŭ unu semajnon por E-istoj. Nek la poloj sciis pri la situacio. Unua signo de supozeble ne tro bona komunikado inter la du teamoj. La kvalito de organizado multe dependas de la komunikado kaj ĉefe se temas pri internacia teamo. Mi partoprenis du JES-ojn kaj al mi tute klaris, ke ili ne sufiĉe bone kunlaboras, la informado kaj la kvalito de organizado, aperado de aliĝilo malfruege en la pasintaj jaroj suspektigis ion similan. Nun la hungaroj povis vidi tion en viva konversacio. Tiam mi perdis entuziasmon. Vidante, ke la poloj kaj la germanoj tute ne interkonsentis pri la kondiĉoj de la hungara partopreno. Originale ni pensis, ke la afero estos preskaŭ nur formaleco kaj ni komencos la laboron, sed ne, anstataŭe ni ŝokiĝis vidante la rilatojn, kaj pridiskutis tion en paralela fenestro de skajpo nur kun la hungaroj.

Post kelkaj tagoj… letero. Ni organizu kun la poloj, ĉiu kaze estus ilia tasko okazigi ĝin en Pollando, ĉi jare JES estos en Wiesbaden. Plena cirklo, 3×2 jaroj, kial ne provi ie alie? Sed. Aŭ ni faras la financojn, aŭ ni ĉeforganizas. Granda diskuto inter la junuloj de HEJ. Originale tute ne temis pri tio! Ni sciis, ke tio okazos, ke subite ni devos multe pli fari ol la unuaj petoj kaj interkonsentoj, damne! Se mi kunordigas, kiu faros IJS-on?… Do, fine mi akceptas. Sed petas le teamon de la poloj la sekvan semajnon. Intertempe ni daŭrigas la laboron, vizitas la ejojn, daŭre pridiskutas kiel okazigi JES kun kiuj, kie. Sed ne venas propraj informoj de la pola teamo. Ni atendu ĝis ĈAR, ĝis la fino de novembro por la teamo. Do, klare ne estas sufiĉe da homoj tie, ĉar estas nur unu homo, kiu plene okupiĝas pri la afero, kiu ricevis la taskon kaj laboras pri/por ĝi, ĉiuj aliaj silentas. La IJS organizado tute haltas pro JES, ni ne havas ejon, eĉ ne okupiĝas pri la serĉado post la fiasko kun la loko en la urbo Sopron pro la malfleksemo de la restoraciestro tie. Tio simple ne funkcias. Ni bezonas alian lokon. Ne trovas. Nek vere serĉas, daŭre ni parolas nur pri JES, uzas la IJS-liston nur por JES kaj mi malrapide freneziĝas, ke estas du renkontiĝoj sen vera helpo.

Do, nun okazos ĈAR ĉi semajnfine. Mi gvidos kunsidon pri la renkontiĝo. Triope veturos la hungaroj por vidi kiel ni statas. Tio estas la lasta ŝanco de la poloj. Fine, JES ne estas nia renkontiĝo, sed per IJS ni ne evoluas pro la malfruo de PEJ. HEJ ĉion faris ĝustatempe, kunsidis, okazigis, organizis, serĉis. Aperis ĝustatempe por skajpkunsidoj, priparolis. En PEJ estis eĉ homo kiu venis saluti la homojn, kaj ĝisis ĉe la fino, sed nenion aldonis al la konversacio intertempe, ne alportis ideojn, opiniojn… Kiel eblas tiel kunlabori? Ni vidos post la semajnfino, venas tempo por LA decido. Ĉu fari JES en Hungario aŭ ne? Ni vidos…

Voluntuloj, laboro, rezultoj… sindono kaj egoismo?

Etikedoj

as, esperanto aranĝo, esperanto renkontiĝoj, gej, hej, hungara esperanto junularo, ijl, ijs, is, jes, kunlaboro, organizado, pej, problemoj, ses, voluntulado

Mi koleras. Mi pensas, ke ne estas hazardo, ke miaj universitataj studoj tiom bele intermiksiĝas kun la E-movado. Por unu el miaj fakoj mi devis elekti iun temon pri kiu mi pasias. Mi preskaŭ tuj pensis pri volontulado. Nuntempe mi legas artikolojn rilate al ĝi kaj demandas min: kial oni voluntulas? Ĉu estas diferenco inter voluntuloj?

Kompreneble estas. Mi ĉefe volas analizi la diferencon inter tiuj homoj, kiuj volontulas, ĉar ili kredas je la celoj de la organizo kaj tiuj homoj, kiuj simple volas gajni ion pere de ĝi por si mem. Ĉu estas eblo havi ion en la mezo? Kiel funkcias organizo, kiu ne povas funkcii sen nepagata helpo kompare al asocio, kiu havas ankaŭ pagatan helpon?

Tre interesa temo. Ĉu vi sentas ĝian fortan ligon al la E-movado? Do, rilate al tio mi devas diri al vi, ke mi koleras! Mia teamo kaj mi laboras tre multe por la JER kaj IJS, por la sukceso de tiuj eventoj, por la bonfarto, amuziĝo, lernado, distriĝo de la partoprenantoj. Ne estas facile. Ni ĉiuj aŭ laboras, aŭ studas (serioze), aŭ ankoraŭ estas en mezlernejo. Devoj, ekzamenoj, limdatoj abundas krom la organizado.

Tamen, ekzistas homoj, kiuj simple envias nian sukceson. Aŭ ne envias, sed volas malhelpi. Ĉu vi konas la diraĵon: se vi ne helpas, almenaŭ ne malhelpu? Hungaroj kutime estas sufiĉe pesimismaj tiurilate dirante: estas nur ni, nia karaktero, nia kulpo, ni kaŭzas tion al ni mem. Sed mi vidis tion ankaŭ eksterlande ĉe aliaj eventoj, en aliaj organizaj teamoj. Ne, mi ne parolas pri la sana konkurso, kiu klare ekzistas.

Ĉu vi volas scii la sekreton? La respondo simplas: multege da laboro. Bonaj ideoj, teamanoj kiuj respektas kiu, kiam ne havas tempon; oni ne devas petegi iun por akcepti laboron farindan; oni ne ofendiĝas, se iu trovas eraron en sia laboro, sed simple dankas por la plibonigado de la teksto/retpaĝo/sendinda retletero. Eĉ se estas malfacilaĵoj ni vere provas aferojn fari kune, solvi kune. Mi loĝas eksterlande, la aliaj hejme ne ĉiuj en la sama urbo. Ne estas facile agordi tempojn por skajpkunveno. Subitaj tute strangaj eraroj de la retpaĝo aperas, kiujn ni ne komprenas… Mi vere povus listigi eĉ pli. Ne indas. Mi certas, ke vi komprenas.

Do, daŭre restas la demando: kial mi koleras? Ĉu vi ne kolerus, se iu, kiu tre bone konas la defiojn de organizado, ĉar ĉeforganizis, helpis, faris la saman laboron antaŭ ne tiom longe ĉe landa retlisto proponus nuligi IJS-on, ĉar SES estas pli bona? Same nuligi IJL-on*, ĉar kial la hungaroj havu du somerajn renkontiĝojn? Pli profesia laŭ ŝli. Nuligi la novan renkontiĝon de la Hungara Esperanto-Asocio, ĉar ĝi similas al SES? “Kial ni ne sendas la hungarojn al Slovakio? Ĝi estas sufiĉe proksime.” Mi pensas, ke landa movado bezonas siajn landajn eventojn. IJS estas sufiĉe internacia, do ankaŭ eksterlandanojn interesus/as, se ni decidus/as ne okazigi la eventon. Mi havas vere nenion kontraŭ SES, jes, ĝi estas pli malpli proksime, sed ne estas nia evento. IJS estas alia aranĝo, simple tute alia sento, aliajn homojn allogas kun alia celo, kaj ĉefe: estas la nia.

Mi ne ĝojis kiam GEJ kaj PEJ decidis kunigi IS-on kaj AS-on. Mi jam plurfoje skribis pri tio, estas klare, ke mi ne ŝatas la rezulton. Samtempe mi pensas, ke nek la polan, nek la germanan movadon helpis la ŝanĝo. Tio estas mia tute subjektiva sperto.

Reen al ekzemploj, venu numero du: iu hungaro decidas veni nur sabate al la renkontiĝo, nur dumtage, sed simple ne registriĝas. “mi ne volas dormi tie, mi nek volas manĝi” kiel defendo skribas en la respondo de la retmesaĝo, kiun ni sendis al ŝli. Ne respektas la organizantojn per simpla aliĝado. Vi simple aliĝu kaj menciu en la komento, ke vi venos nur por duono de la tago. Kial tiom gravas tio? Ni diru 40 homoj manĝas/dormas en la ejo, kaj 20-25 decidas nur aperi dum la tago… tiu multon ŝanĝas por ni. Kaj jes, ni devas pensi pri tio. Depende de la programo, la aĵoj bezonataj, havi ŝildon ankaŭ por tiu persono ktp. Fakte temas pri homo, kiu ĉiam nur iomete malhelpas, nur iomete forprenas de nia tempo – kaj tio rezultas entute sufiĉe multe da tempoperdado por ni.

Ekzemplo numero tri: same organizanto, kiu jam ĉefis la eventon antaŭe. Kio estas la problemo, se helpo estas ofertita? Principe nenio. Tamen, mi sentis, ke io ne estas en ordo kun tiu persono. Do antaŭ aldoni ŝlin al la organiza listo mi decidis demandi ion tre mallongan, klare ion, kies respondo tuj montrus sian veran vizaĝon. Ĉu vi volas diveni kio okazis? Mi pensas, ke vi scias. Nenio. Nenia letero. Anstataŭ la respondo mi ricevis leteron de iu alia persono, kies rolo estis kvazaŭ mesaĝisto. Kompreneble mia letero montris, ke temis pri simptomo laŭ mi sufiĉe konata en la E-movado: mi estas fama, mi gravas ĉi tie. Mi ne bezonas jam labori por montri kiom grava mi estas. Mi meritas la atenton kaj ankaŭ la rezultojn de la laboro al kiu mi ne kontribuis, nur donis mian nomon… La mesaĝisto transdonis la mesaĝon, kaj mi reagis jene: bele kaj bone, sed prefere mi volas aŭdi de la persono mem. Mi havas tempon atendi. Daŭre nenia respondo, nenia letero. Tute ne surprize. Kial tio gravas? Mi volas havi homojn sur la organiza retlisto kiuj faras la laboron. Mi ne havas tempon servi egoojn.

Konkludo: mi ne estas stulta. Dum la pluraj jaroj en la movado kelkfoje pli, kelkfoje malpli profunde, sed tamen serioze mi pensadis: kial mi faras tion? Kial mi dediĉas tiom da tempo al kelkfoje streĉa, kelkfoje maljusta laboro? Ĉar komence, se vi estas denaskulo vi nur (mal)rapide iĝas parto de la afero, vi ricevas malgrandajn taskojn, kaj poste la akvo pli kaj pli profundiĝas. Kiam la etoso aĉis, kaj kontraŭ la maljustecoj neniu protektis/apogis min malgraŭ mia peto kaj helpo, jes, tiam en januaro 2010 mi ĉesis partopreni. Ne indas, tiel ne. Kaj doloregis mia koro. Mi volis esti parto de la teamo, sed mi sentis, ke tiel ne eblis. La tiamaj teamanoj estis perditaj, kelkaj novaj, kelkaj timemaj, kelkaj simple hipokritaj. Mi ne plu volis esti parto de ĝi. Mi tiam tiom sukcese varbis por IJS 2010 en Pécs, ke la servilo de la retpaĝo simple ne kapablis elteni la troan interesiĝon kaj fuŝiĝis. Kio estas tio, se ne sukceso? Kaj mi sentis humiligita, ke mi devas klarigi, kial mi bezonas helpon kontraŭ sangosuĉanto en la grupo.

Nun mi estas la ĉefo kaj mi ne toleras, se iu atakas nian teamon. Ne de HEJ, ne de JER, sed de la IJS. La sama teamo faras kompreneble ĉion. Ni estas HEJ. Se ni havas sukceson en unu loko la entuziasmo senteblas dum la alia laboro. Same pri malsukceso kaj konfliktoj. Sed la 50 aliĝintoj por la renkontiĝo, kiun ni planis originale en Germanio dum la JES por eble 30 homoj, maksimume 40, rezumas la eksteran entuziasmon pri nia laboro. Eble la retpaĝo fuŝis dum tagoj, eble ĝi aperis malfrue, eble estis problemo pri la lokoj (kiel preksaŭ ĉiam en ĉiu evento io fuŝas), eble estis iomete tro komenci organizi IJS-on por ne plu prokrasti kaj samtempe havi ankaŭ alian renkontiĝon 10 semajnojn post la decido, sed jen. Tio estas laboro, ne babilado pri kiel oni devus fari, ne helpaj komentetoj de ie kaj alie, sugestoj pri simple nuligi 2 eventojn de la hungaraj asocioj, ĉar estas alia, profesie organizita renkontiĝo. Kaj, kio tiam? (Pensas mi.) Tio estas klara insulto!

Mia motivo estas la jena: mi ĝojas, kiam mi laboras por Esperanto! Mi bonfartas, min inspirigas la homoj kun kiuj mi laboras. Mi ŝatas pensi kune, esplori kune, fari kune. Kaj egoo kun miaj voloj de la movado restas ekster la organizado. Simple. Simple?

* Internacia Junulara Lingvotendaro – renkontiĝo de la Hungara Esperanto Asocio, nova evento, nur la 3-an fojon estos organizata ĉi jare komence de julio. Alcelas nur bazlernejanojn kaj gimnazianojn por instrui la lingvon intensive al ili, klare ne havas la saman celitan aĝgrupon, nek intencojn kiel IJS.

Ĉu eblas disigi siamajn ĝemelojn?

Etikedoj

as, esperanto renkontiĝoj, gej, germanio, ijk, intervjuo, is, jes, konkuro, kritikoj, lukiz, nova jaro, nowy sacz, pej, pollando, sarajevo, tejo

Kelkfoje por nova ideo vi bezonas malpurajn manojn. Pli ofte – ĉefe ĉe E-renkontiĝoj – bierojn. Nun venu profunda intervjuo kun LukiZ – kiel plej multe da homoj konas lin – kiu estas la prezidanto de TEJO. Ĉio, kion vi ne sciis ĝis nun pri JES. Li ĉeestis ĉe ĝia naskiĝo, asistis la organizadon. Mi demandis lin pri la pasinteco, pri kritikoj, pri la estonteco. Li respondis helpeme ĉiujn miajn demandojn. Mi tre dankas lian tempon kaj dediĉon.

Stela: Kiom da IS-ojn vi partoprenis?

LukiZ: Neniun, mi neniam povis, ĉar mi ĉiam semtempe organizis ASon ;).

Kiom da AS-ojn?

ASojn mi partoprenis ĉiujn ekde 2004, do sume estas kvin.

Ekde kiam AS ekzistas?

Ago-Semajno (kun tia nomo) ekzistis ekde 2002, antaŭe okazadis iuj novjaraj kunvenoj en Zakopane organizataj de Varsovia Vento.

Kaj JES? Ĉu tri?

Jes, mi partoprenis en ĉiuj, do tri JES.

Kio estas la historio de JES? Kies ideo ĝi estis?

La ideon, ke iam devas okazi kuniĝo de AS kaj IS supozeble havis tre multaj homoj, ĉar simple ŝajnis natura ke tio finfine devas okazi. Estis pluregaj homoj, kiujn ege ĝenis tiu problemo, ke ĉiam necesas elekti kiun parton de amikoj revidi novjare. Sed la ideo de JES mem kreiĝis en MIRO 2008 Duga Resa en Kroatio. Rolf Fantom kaj mi estis drinkantaj nemalmulton da biero kaj babilantaj pri neceso solvi la problemon. Tiam kreiĝis ideo kaj nomo de JES: Junulara E-Semajno. Krom elpensi la nomon, ni ankaŭ preparis agadplanon por realigi la ideon, do unuavice konvinki organizantojn de ambaŭ aranĝoj al la ideo. Ĉe la pola flanko estis sufiĉe facile, la ideo tuj estis akceptita entuziasme. Pli da opozicio estis je la germana flanko, interalie pro duonjarcenta tradicio de IS. Tamen plejparto de homoj tute bone komprenis la problemon, ke la aranĝoj ekzistas aparte kaj partoprenantoj tion ne ŝatas. Same videblis tie kreskanta populareco de AS kaj malkreskanta de IS – dum lastaj du jaroj de aparta ekzisto AS estis pli granda el la du aranĝoj. Do finfine ankaŭ germanie la ideo estis akceptita. La fina interkonsento kaj kontrakto estis farita dum renkontiĝo en Berlino kie estis prezidantoj kaj vicprezidantoj de ambaŭ asocioj, kaj ĉefrespondeculoj pri AS kaj IS. Al la ĝenerala publiko tiu informo estis anoncita duonhoron post novjara nokromezo dum AS kaj IS 2008 pere de filmo farita en Berlino. Do tiel kreiĝis JES.

Via longa respondo montras bone kio kiel okazis. Bela revo, sed reen al la realo. Kiel ĝi funkcias en praktiko? Teorie sonas bone, kvankam oni devas kompreneble kompreni la germanan flankon pri la longega tradicio. Ĉu estas ideologismo en ĝi, aŭ simple du renkontiĝoj estu unu por ke la partoprenantoj estu en unu loko, ne du?

Estas parto de interna ideo de Esperanto, ke ĝi kunigu homojn. Aparta ekzisto de du tre similaj aranĝoj samtempe kaj samregione tute ne estis plenumo de tiu ideo – tio estis tre sentebla tiam en opinioj de eŭropa Esperanto-junularo. Organizantoj de ambaŭ aranĝoj plurfoje aŭdis de homoj “mi tre ŝatus veni al IS, sed mi ne povas ĉar mi iras al AS” kaj inverse. Ĉefe estis la partoprenantoj, kiuj postulis tion. Sed ja estas ankaŭ aliaj praktikaj kialoj. Ekzemple mi en tiu periodo instruis Esperanton en Varsovia Vento. Estis al mi tre malfacile klarigi al novuloj jen ideon ke Esperanto kunigu homojn kaj jen situacion de konkurenca ekzisto de du aranĝoj kun aparta malfacileco decidi kien iri.

Sonas tre bele, sed nun venu la la malfacilaj demandoj. J Kial venis la ideo pli fortigi AS-on? Kial ne helpi IS-on, grandega, longa tradicio, forta renkontiĝo, kaj kiam ĝi komencis malpli boniĝi antstataŭ helpi aperis konkura renkontiĝo. Tio ne vere estas Esperanta maniero fari aferojn.

Fakte ne vere estis ideo plifortigi ASon, tio simple iel mem okazis kaj ni mem, kiel organizantoj de AS ne vere komprenis kiel. Ĝi ekzistis dum longa tempo kiel aranĝo al kiu venadis ĉirkaŭ 60-80 partoprenantoj ĉefe de orienta Eŭropo, kiuj simple pro financaj kial ne povis iri al IS. La etoso tie estis tre bona, pro tio AS famiĝis kaj ankaŭ okcidenteŭropanoj volis amase veni al ĝi. Tiel anstataŭ kutimaj 60-80 partoprenantoj al AS 2006 subite venis 180. Kaj rilate duan parton de Via demando, estas al mi malfacile respondi, ĉar miascie estis tiaj provoj, sed ili estis antaŭ mi estis en kerno de AS-teamo. Laŭ tio kion mi aŭdis iam poloj propnis al GEJ kunlaboron kaj okazigon de IS en Pollando, por ke povu veni al ĝi ankaŭ kutimaj AS-partoprenantoj de orienta Eŭropo. Ŝajne tiu ideo tiam ne trovis akceptiĝon en GEJ kaj tiel la eventoj daŭrigis aparte. Tamen kiel mi atentigis – estis antaŭ “mia tempo” en kerna AS-teamo, do mi nur aŭdis tion.

Tamen, mi ne kredas vian respondon. En 2006 estis la IJK en Sarajevo kaj la tuta pola helpa teamo portis ĉiam la faman AS t-ĉemizon kun la neĝulo kaj neĝulino. Estis tre forta varbado por la renkontiĝo. Eblis multe pli aŭdi pri AS ol IS. Pri tiu renkontiĝo mi eĉ ne aŭdis antaŭ 2006, malgraŭ tio, ke ĝi jam ekzistis jarojn antaŭe. Do se vi estas sperta organizanto, vi komprenas ke propagando kiel bone funkcias, kaj tion sciis ankaŭ Irek. Ĝi funkciis, kaj vere multaj decidis veturi al Nowy Sacz. Ĉu vi komprenas, kial mi estas skeptika?

Ago-Semajno kompreneble, kiel ĉiuj eventoj havis sian varbadon. Ĝi evidente estis pli granda dum IJK 2006 en Sarajevo, ĉar tien venis preskaŭ tuta AS-teamo kaj simple povis varbi. Dum antaŭaj jaroj tio apenaŭ eblis: en 2005 IJK estis organizata de PEJ en Zakopane, ni ĉiuj estis organizantoj de ĝi, do varbado por AS entute ne okazis. En antaŭaj IJK-j poloj ne partoprenis tiom multnombre kaj plie AS tiam estis ŝajne eĉ pli malgranda aranĝo ol en 2004-2005. Do tio kaŭzis ke AS-varbado por la unua fojo akumuliĝis ĝuste en 2006 en Sarajevo.

Ĉu laŭ la 3 jaroj indis fari tiun decidon pri la kunigo?

Jes certe. Tri jaroj estas tre bona tempo por fari tian pritakson kaj laŭ tio mi taksas ke estis evidente bona decido. Ni ne plu havas tiun tre ĝenan disigo-problemon, nek strangan konkurencon, kiu kontraŭas ideon, ke Esperanto kunigu. Aliflanke ni ricevis bonegan aranĝon kiu kunigas plej bonajn kvalitojn de ambaŭ. La unuaj du JES-oj certe havis sufiĉe da problemoj – tio estas tute normala, se oni faras ion novan kaj devas lerni kiel kunlabori en tia situacio. La 3-a JES montris, ke finfine ni havas tre pozitivan rezulton, kion agnoskis ankaŭ multaj el tiuj, kiuj siatempe kontraŭis la kuniĝon.

Ĉu vi estis la ĉeforganizanto de ĉiuj JES?

JES, pro sia dulanda fundamento, neniam vere havis iun personon, kiun oni povas nomi “ĉeforganizanto” aŭ “estro de LKK” kaj do ĉiam estis pli kolektiva afero. En 2009, do dum 1-a JES estis du landaj kunordigantoj: Julia Hell kaj mi kaj unu surloka ĉefkunordiganto: Irek. Dum sekvaj JESoj mi daŭre estis en kerno de la teamo, tamen ne plu kun kunordigaj roloj, ĉar mi ne plu havis tiom da tempo pro mia aktivado en TEJO-Estraro. En la jaro 2010 estis du landaj kunordigantoj: Julia Hell kaj Tomasz Stachowicz kaj en 2011: Julia kaj Irek.

Ĉu vi respondus al kelkaj kritikoj, kiuj venis de homoj, kiujn mi intervjuis pri tiu temo?

Jes, certe.

“Originale oni pensis, ke 400 homoj partoprenos, kaj tio tute ne okazis, nun JES estas multe pli malgranda ol AS kaj IS en la lasta jaro.” Kio estas via klarigo al tio?

Ne estas vero, ke oni originale pensis pri 400 homoj, aŭ almenaŭ organizantoj en pensis tiel. En la lasta jaro de aparta ekzisto en IS estis 138 partoprenantoj kaj en AS ĉirkaŭ 200, do sume 338. Estas evidenta, ke tiu nombro povis nur malgrandiĝi, unue ĉar en ambaŭ aranĝoj estis iom da homoj kiuj venis ĉar estis proksime (kaj tiuj estas ĉiam en limigita nombro) kaj due ĉar estis ankaŭ iom da homoj, kiuj en lasta jaro partoprenis en ambaŭ aranĝoj poparte, do estas kvazaŭ kalkulitaj duoble. Kiel JES-organizantoj ni supozis, ke estos io super 230 (do rezulto do plej granda AS en 2007 en Malbork), sed certe ne pli ol 300. La rezulto de la unua JES estis ĉirkaŭ 250 partoprenantoj, do evidente pli ol povus havi iu ajn el tiuj du aparte. En la 2-a estis simile – partoprenis 252 personoj. Pri la tria mi nun ankoraŭ ne scias precizan kalkulon.

“Mi malkontentis pri la loko Zakopane, kiu tute ne situas proksime al la landlimo de Germanio kaj Pollando, kiel oni antaŭe planis. Same Gdansk.”

Ne estas vero, ke oni planis, ke lokoj estu apud landlimo de Germanio kaj Pollando. Tute male, kiam ni estis fondantaj Junularan E-Semajnon ni parolis pri mezeŭropa renkontiĝo, kiu unue okazu en Pollando kaj Germanio kaj sekve vagadu tra landoj de tiu regiono. En praktiko tio evidentiĝis ne tiom facila, ĉar necesis fakte 3 jaroj por ellabori taŭgan manieron kunlabori inter la organizoj. Do la nuna stato estas ke daŭre JES okazas alternative en Germanio kaj Pollando, tamen mi esperas ke estonte realiĝos la plano kiu estis ĉe fondiĝo de JES.

“Temis pri eksperimento nur por unu fojo, ĝi ne funkciis, kial oni tamen daŭrigis?”

Certe ne ĉio funkciis perfekte en la unua JES. Estis malfacilaĵoj, ĉar ni devis lerni kiel fari dulandan renkontiĝon. Post tiu unua eksperimento, la estraroj de PEJ kaj GEJ kaj flanke de GEJ ankaŭ Jarĉefkunveno, pozitive taksis la rezulton kaj decidis pri daŭrigo de JES.

“Poloj malkontentas pri la kunlaboro kun la germanoj.”

En la teamo estas ĝenerala kontento pri kunlaboro. Certe ĉiam estas aferoj, kiujn oni povas plibonigi kaj ni ĉiam laboras pri tio. Tamen certe ĝenerale senproblema organizado de la 3-a JES montris, ke ni atingis jam tute bonan kunlabormanieron en la teamo.

“La problemo de la 3a JES estis, ke ĝi daŭris nur 5 tagojn. Homoj ne volas fari longan vojaĝon por 5 tagoj.”

Jes, tio estis problemo, sed ni ne vere ion povas fari pri ĝi – estis kalendaro kiu elektis – la 2-an de januaro jam estis labortago kaj lernejoj en Pollando normale funkcias. Tamen mi povas malkaŝi ke plej verŝajne ni sukcesis solvi tion por venonta JES, kiu estos signife pli longa.

“JES pli kaj pli malboniĝas, povus esti sperta teamo de 30 homoj, tamen la komunikado inter la membroj fuŝas, multaj sekvas decidojn de malmultaj.”

Tio kion mi vidas kaj tio, kion miascie vidas plejparto de partoprenantoj estas fakte tuta malo de tiu frazo. La 3-a JES estis la plej bona kaj la plej senproblema el ĝisnunaj, do evidente JES pli kaj pli boniĝas.

 “JES estas kial granda AS”

Parte certe jes. Ja JES estas iom kiel grandigitaja AS kaj IS. Sed samtempe post la 3-a JES mi vidas, ke ĝi ankaŭ iugrade estas kiel malpligranda IJK. Kaj ĉion ĉi mi opinias tre pozitiva. Simple nuntempe JES estas JES, ne plu rekte komparebla kun iu ajn aranĝo.

Kion vi pensas pri la tabuo de malsamaj prezniveloj en renkontiĝoj? IS klare estis pli multekosta kaj do pli da okcident-Eŭropanoj partoprenis ĝin, AS pli malmulte kosta kaj ĉefe orient-Eŭropanoj veturis al ĝi.

Tio siatempe estis tre problema por mi kaj por miaj amikoj ne nur polaj, sed ankaŭ ukrainaj, rusaj. Kiam ni rigardis prezojn de IS, aldonadis vojaĝkostojn, la sumoj estis ne facile atingeblaj por ne aparte riĉaj studentoj kiel ni. JES grandparte solvas tion unuavice, pro tio ke ĝi alternative okazas en pli kaj malpli kosta lando kaj duavice pro tio ke ni, kun niaj spertoj pri prezoj, tre atentas ke JES estu atingebla ankaŭ por homoj el malpli riĉaj landoj.

Ĉu vi pensas, ke eblas disigi la siamajn ĝemelojn (do el JES denove estos IS kaj AS)?

Se Vi celas per tiu demando revenon al IS kaj AS – mi pensas ke tio ne plu eblas. Junulara Esperanto-movado rapide ŝanĝiĝas kaj adoptiĝas al nunaj cirkonstancoj. Sufiĉe granda parto de nunaj JES-partoprenantoj neniam partoprenis en IS kaj AS. Ni jam estas en alia tempo kaj parte en alia generacio de E-junularo, do simple estus neebla kaj miaopinie nesenca klopodi revenigi ion de pasinteco. Nun ni rigardu tion kio estas hodiaŭ kaj tion kio estos morgaŭ.

Mi tre dankas vian tempon por tiu ĉi maratona intervjuo!

Kaj ankaŭ mi tre dankas al Vi 🙂