Interplektitaj lingvoj

Etikedoj

blogo, komunikado, lingvoj, livejournal, mia vivo, uk, universala kongreso

Pasintsemajne mi ricevis rememorigon, ke mia blogo ĉe livejournal iĝis 18 jara! Ia virtuala donaco atendis min. Mi pensis, ke jam la memoro de tiu blogo estas donaco! Ĉu ĝi ekzistas ankoraŭ entute Mi klakis, kaj komencis relegi miajn malnovajn blogenskribojn.

Mi pensis: ĉu tio vere povas esti? Ĉu mi entute verkis ion ajn en Esperanto antaŭ SĈNK? Sed aspektas tiel, ke jes. Mi klakis la kalendaron, kaj evidentiĝis, ke inter 2004 kaj 2010 mi aktive uzis tiun ĉi retejon. Kaj poste mi rememoris kial mi komencis entute tajpadi. Tiam ankoraŭ ne estis sociaj retejoj, do ni kreis blogojn kaj rekontis pri niaj vivoj. Mi eĉ memoras kiu influis min komenci la mian. Ni legis la spertojn post renkontiĝoj kiujn ni kune partoprenis, kaj havis iun ideon kion faras la aliaj. Ni komentis, ekkonis unu la alian tra legante pri niaj vivoj. Kiam facebook aperis, mi ĉiam ŝerce diris, ke dank’ al Esperantistoj ĝi iĝis tiom populara! Neniu volis tiom rigardi la fotojn post renkontiĝoj rete ol ni ĉiuj. Mi ankoraŭ memoras kiu invitis min en 2007. Mi registriĝis multe pli frue ol ajna amiko en Hungario aŭdintus pri ĝi. Tiam ankoraŭ ekzistis la naciaj versioj de tiuj sociaj retejoj, mi uzis ambaŭ. Poste ili malaperis. Ne restis pro la premo kaj amasa registriĝo ĉe la plej granda retejo.

Kiam ni havis ankoraŭ paperajn fotojn, ni montris ilin unu al la alia en la sekvaj renkontiĝoj. Kelkfoje jaron poste, en la sama renkontiĝo. Tiam ni notis kiujn fotojn ni volis havi kaj poste poŝtis ilin unu al la alia. Kiam ni komencis ekhavi digitalajn kameraojn, kelkfoje ni sendis niajn fotojn al tiuj, kiuj havis retejon, sed plej ofte ni povis vidi fotojn nur de tiuj, kiuj estis lertaj rilate al simplaj retejoj, kaj havis sian propran. Kio okazis tiutempe estis la lastnokta foto-kolektado. Ni aĉetis amasojn da KD-oj kaj uzis unu komputilon de la organizantoj (aŭ iu partoprenanto ofertis la sian) por kolekti la fotojn tie de tiuj partoprenantoj kiuj jam havis fotojn faritajn per tiaj pli modernaj kameraoj. Post tio komenciĝis la tutnokta KD-kopiado.

Tio rememorigas min pri tio, ke iam, antaŭ longa tempo, kiam ne ĉiu havis retadreson, ni lastnokte printis la adresaron kaj oni prenis ekzempleron por si forvojaĝante hejmen. Kelkfoje uzante ĝin mi alvokis amikojn en fora Germanio kaj Nederlando por iliaj naskiĝtagoj de telefonbudo ekster nia domo, ĵetante monerojn sufiĉe ofte en la maŝinon.

Mi ne estas tiom maljuna, kaj tamen en mia vivo jam vidis grandegan arkon de diversaj komunikmetodoj inter Esperantistoj. Kiu, kiel kaj kiam parolis kun la alia por la unua fojo? Mi verkis leterojn, kaj donis al mia patrino, ke ŝi sendu ilin, tion mi rajtis peti sen havi ajnan influon je la poŝmono kiun mi ricevis. Do, mi estis la plej ĝoja, kiam mi ekhavis retadreson. Senfinaj retleterumadoj kun amikoj tien kaj reen. Denove mi petis panjon por rezervi por mi horon en la loka biblioteko, ke mi povu retumi, legi kaj tie kaj tiam rapidege respondi al la novaĵoj de amikoj.

Kiam mi havis mian propran poŝtelefonon, kompreneble mi havis tiun version de abono, kiam vi fakte povas tiom paroli kiom da mono/kredito vi metas al la karto. Se mi purigis hejme pli, mi povis havi krediton pli rapide plenigite. Mi memoras la grandan kalendaron kun la strekoj X sur nia enireja pordo. Mi elĉerpis mian krediton terure rapide kiam mi eksciis kio estas la poŝtelefonnumero de miaj amikoj eksterlande. Sendi mesaĝojn kostis multe pli ol al amikoj en la kvartalo, kiujn mi vidis ĉiutage post la lernejo ĉiukaze. Mi vivis certe en du paralelaj mondoj.

Nun jam venas spamo en Esperanto al mi kaj ankaŭ nekonataj homoj alskribas min en telegramo: saluton, kiel vi fartas? Neimagebla antaŭe por mi. Se ni ne renkontiĝis persone, de kie vi havus mian retadreson, de kie vi scius mian telefonnumeron, vi ne povis kontakti min poŝte, se vi ne havis paperan adresaron de renkontiĝo kiun ni almenaŭ kune partoprenis, eĉ se mi ne memoris vin. Kvankam la kongresa libro de la Universala Kongreso estis amuza. Tie ankoraŭ aperis S-ro, S-ino, kaj kompreneble por mi, kiel infano partoprenanta: F-ino. Fraŭlino Stela (mi) ricevis kelkfoje strangajn leterojn de fraŭloj, kiuj volis ekkonatiĝi kun mi. Ĉu ili entute pensis, ke mi povintus esti knabino 8 jara?

La memoroj inundas min nun, ĉar post 1996 mi partoprenos mian unuan UK-on ĉi somere. Donaco, surprizo kaj profunda dankemo, partopreno, kiun verdire mi tute ne atendis de la vivo. Kiam mi aŭdis unue, ke UK okazos en Montrealo mi tuj pensis: ho, la amindaj homoj en Kanado! Malnovaj konatuloj kaj amikoj, kiujn mi ne vidis de mil jaroj! Se ili estos en la teamo de la organizantoj aŭ almenaŭ partoprenos la semajnon tiam estus la unua UK, kiun mi volonte partoprenus.

Pensis mi tion, sciante, ke Kanado estas tiom for, multekosta, kaj UK-oj efektive neniel allogas min. Kvankam nuntempe mi ne povas tutkore diri tion pri ajna Esperanto-renkontiĝo, ke ili vere allogas min. Mi ne volas esti tiu, kiu lamentas, ke ĉio estis pli bone antaŭe. Mi plene konscias kiel Esperantujo funkcias por novuloj, kaj kio plaĉis al ili, ne plu al mi.

Mi ankaŭ ĝojas pri la novaj eblecoj de la reto. Gathertown por la IJK pasintjare, aŭ ĝenerale la platformo por okazigi la eventojn rete, revidi malnovajn vizaĝojn kiuj ne plu vojaĝas al eventoj. Ekkoni novajn homojn, kiuj ridetas al la kamerao kaj babilemas. Mi ĝojis ankaŭ pri la malnovaj eblecoj de la reto! Denove Kanado-rilata memoro venas al mi. Kiam mi ekhavis konton ĉe yahoo, mi serĉis kiel mi povus tajpmesaĝi kun homoj: ĉu mi trovos Esperantistojn en ajnaj ĉambroj, kie eblas babiladi? Ĉar ICQ estis nur ciferoj, tie ne eblis bone serĉi. Mi serĉis nomojn, kiuj klare estis vortoj en Esperanto. Kaj tiel trovis meksikanon, kiu intertempe enmigris Kanadon kaj havas familion tie. Tio estis antaŭ 20 jaroj. Mia retadreso enhavas 2002, alikaze mi ne memorus la jaron kiam tio precize okazis.

Tiutempe mi ankaŭ tre volonte alskribis homojn: ĉu vi estas Esperantisto? Ĉu vi parolas Esperanton? Via uzantnomo estas vorto en Esperanto! Estis tiom malmulte da homoj, ke tio ne estis tiom strange. Sed kompreneble novuloj aŭ komencantoj faras la samon nuntempe. Mi estis komencanto je la reto. Mi uzis ĉion kion mi povis, kiam mi povis, ICQ, IRC-ĉambrojn, poste MSN… reton ni ne havis en la loĝejo ĝis mi iĝis 20 aŭ eble 21-jara. Mi ne bone memoras. Nur tion, ke la unuan ĉeforganizadon de IJS mi ankoraŭ ne faris de hejme, ĉar mi devis ien iri por havi aliron al la reto. Kaj pro tio ofte maltrafis gravajn retmesaĝojn, kiuj bezonintus pli rapidan reagon. Kaj tio kaŭzis konfliktojn. (Bone, ne nur tio, sed pri tio mi jam verkis antaŭe.)

La laboro kiun mi faras estas dank’ al mia blogo, tiu ĉi. Se vi legas ĝin, efektive ĝi funkcias kiel mia vivresumo. Ĝi montris kian sperton mi havas en la movado. Mi ricevis la ŝancon pere de ĝi labori en mia fako. Fakte fakoj. Pluraj. Edukado, arto kaj parenteze Esperantujo. La loko, kie mi kolektis plej multe da sperto en mia vivo. Mia patrino diris al mi, ke en ŝia klubo, kiu okazos la 26-an de julio – grava tago en Esperantujo –, ĉar tio estos la lasta mardo de la monato, ŝi simple petos homojn rakonti kion Esperanton donis al ilia vivo? Kaj ŝi diris: homoj rajtos rakonti maksimume unu-du aferojn, ĉar se nur ŝi komencus listigi siajn pensojn, tiam oni sidus tie dum tagoj. Do ŝi diris al mi: mi diros nur tion, ke mi pleje ĝojas havi vin! Ŝi mencios nur sian infanon. Kvankam estas multege da belegaj memoroj. Vi jam scias kion mia patrino diros, haha, kio estas via plej bela sperta pri Esperantujo? Kion ĝi donis al vi?

Mi certe ne povus elekti nur unu. Mi nur scias, ke mi neniam ĉesis komuniki en Esperanto. Voĉe, skribe, leteron verkante, ricevante, organizante. Mi estas denaskulo, mez-30-jara, kaj mi daŭre estas ĉi tie… Nun mi eĉ laboras per la lingvo kaj havi konversaciojn ne pri la lingvo, sed io alia estas refreŝiga sperto. Fari podkastojn pri literaturo, verki kaj instrui estas ĝojo! Antaŭe mi ŝategis diskuti pri organizado (fakte, mi daŭre ŝategas, ĉar kion kaj kiel ni organizas en kaj por la komunumo?), tamen, nun la plej granda parto de miaj konversacioj estas ĉirkaŭ literaturo. Kial kaj kiel verki en Esperanto? Ĉu indas? Sed kiu legas tion?

Dank’ al mia laboro, mi povis ricevi kaj vidi unue ankoraŭ neaperitajn librojn en Esperanto, belegajn verkojn, laboregojn de pasio kaj profesieco. Pasintsemajnfine eĉ povis oferti kelkajn librojn al mia amikino ĉe bebatenda festo, de nova denaskuleto, kiu espereble sane kaj forte alvenos baldaŭ! Kiam mi estis ĉe ŝi, mi sentis tiel, ke mi iel reprezentas Esperantujon ĉe la festo. Mi faris esploradon pri Esperanto en la familio, kaj scias, ke esti gepatro de denaskulo ne estas facila vivo, estas tre kuraĝa elekto. Kelkaj provas kaj ne daŭrigas, aliaj strebas, ne rezignas kaj fine la rezultojn eĉ tiel neniu povas garantii.

En mia kazo, mi ankoraŭ estas ĉi tie. En la movado, aktiva, eĉ laboranta. Kial ne estas pliaj denaskuloj kiel vi, Stela? Venas la demando plurfoje. Oni celas aktivulon en la movado. Mi iam verkos libron pri tio, por komprenigi kial mi estis en tre speciala pozicio kiel denaskulo, kiu, denove, garantiis nenion. Nur kiel plenkreskulo mi notas la fakton, ke mi (re)elektis Esperanton, kaj tio ne nepre signifas, ke aliaj malelektis ĝin, simple la vivo ne estas tiom facila. Se mi ne farus la laboron kiun mi faras, kiu ebligas al mi vere konekti kun homoj tra la mondo sendepende de aĝo kaj landlimoj en la mondo de reto tiam nek mi estus tiom aktiva.

Ĉar esti denaskulo en si mem ne estas sukceso, atingo aŭ io ajn, simple estas, ke mi parolas Esperanton. Nek paroli la hungaran estas atingo, sed verki en ĝi ja estas io alia. Afero, kiun mi same povas danki al mia laboro. Mi decidis partopreni en novelo-verkkurso nur por lerni pli pri pedagogio, taskoj, sintenoj, kiel doni kaj ricevi kritikojn. Esti ĉe la alia flanko de la virtuala tablo. Studento denove. Kaj aspektis tiel, ke kelkfoje kion mi verkis plaĉis al aliaj. Kelkfoje mi ankaŭ sentis tiel, ke verki en Esperanto sukcesas pli rapide, kaj unue verkis miajn novelojn en Esperanto kaj nur poste hungarigis ilin. Ne tradukis. Tio ne estis tiel simple. Mi iom tradukis, iom reverkis ilin laŭ la hungara lingvo. Kaj kiam estos publikigita mia unua novelo en la hungara de la organizantoj de la kurso en sia retejo? La 26-an de julio. Kelkaj aferoj ne estas hazardaj. La du lingvoj restas firme interplektitaj en mia vivo.

11

Etikedoj

bobelarto, edukado, INK, komunumo, laboro, mia vivo, verkado

Tiu ĉi estas blogero kiun mi prokrastas de monatoj, preskaŭ jam jaro. Nuntempe mi povas diri, ke vere mi ne volis indulgi je la penso kion signifas okupiĝi pri literaturo, ĉefe pri nuntempa literaturo kaj verkado en Esperanto – sciante, ke milito, absolute nekomprenebla, detrua kaj for, sed samtempe najbara milito detruas nian mondon apude. Kaj jes, mi konsciencriproĉas, ke tiu ĉi ĉe la najbaroj zorgigas min pli ol iu ajn alia alie en la mondo. Sed estas tiel. Mi ne ĉesas pensi pri ĉiuj ukrainoj kiuj partoprenis ajnan renkontiĝon kiun mi organizis kun amikoj, miajn samkursanojn ĉe universitato, kaj la multajn varmajn invitojn al Kijivo aŭ Krimeo kiun mi ĝis nun ne povis akcepti. Nek pri la rusoj kiuj parolas Esperanton kaj samtempe iel klarigas al si mem kial tiu ĉi milito estas bezonata kaj tute memkomprenebla. Mi pripensas kion fari, kun kiu paroli. Kio helpas? Kio ne malhelpas? Ĉu mi povas ion fari por ŝanĝi la situacion? Kaj samtempe vivo ne haltas. Mi havas mian laboron kaj mi okupiĝas pri io ĉiu tage pri kio mi povas fieri.

Estas strange eĉ tajpi la vortojn, ke mi fieras pri io, kio rilatas al Esperanto. Post tiom da jaroj, fakte jardekoj da honto. Ke mi ne volis, ke la ekstera mondo sciu kiom Esperanto gravas al mi. Kion ĝi signifas en mia vivo. Kion ĝi kapablas atingi. Mi rigardis miajn denaskulo-amikojn kaj mi daŭre pensis: ili faras ion bone, ĉar ili ne plu okupiĝas pri Esperanto. Ili sukcesis plenkreskiĝi. Ne restis en la infana rolo de Esperanto-parolanto kiel mi. Kompreneble ne nur infanoj parolas Esperanton, sed estas sendube granda transiro kiam denaskulo decidas ankaŭ kiel plenkreskulo aktive paroli la lingvon kaj tiel aŭ eĉ pli aktivi en la movado. Kiam ne plu estas la decido aŭ nur influo de la gepatroj. Nuntempe mi eĉ havas tiajn pensojn, ke eble ili envias la fakton, ke mi daŭre povas okupiĝi pri Esperanto, kaj resti en la movado dum ili forlasis la tuton. Eble iom kaj io ankaŭ mankas al ili. Sed tiujn demandojn mi ankoraŭ ne kuraĝas starigi al ili.

Do mi malfermas mian retpaĝon kaj ŝokiĝas kiom longa tempo pasis ekde la lasta enskribo. Hodiaŭ, kiam mi finfine eniras la retejon denove la stranga rememorigo frapas min: gratulojn! Vi kreis vian blogon antaŭ 11 jaroj! Kiooo? Sed… sed ĵus estis 10 jaroj. Tiu jubileo kiam mi skribis pri la duboj pri malŝpari tiom da tempo je Esperanto, pri la malĝojo kaj amaraj pensoj, ke mi simple okupiĝis pri io, kio laŭ ekstera aspekto tute ne indis. Mi daŭre memoras ajnan momenton kiam mi verkis mian vivresumon kaj vidis, ke ĉiuj indaj spertoj en mia vivo venas el Esperantujo. El mondo, kiun neniu konas. Miaj sukcesoj troviĝis samloke. Kaj mi tamen sentis tiel, ke tio ĉio ne gravas. Estis malĝoja kaj malhela loko kiun plenlumigis unusola retmesaĝo de homo, kiun mi tute ne konis antaŭe. Kiu diris al mi, ke mi kapablus fari ion pri kio mi tute ne pensis antaŭe.

Li diris, ke mi helpu pri novelo-konkurso. Mi trovis la ideon amuza. Mi ja ne legas en Esperanto. Kaj ne, mi ne fieras pri tio, ĉar la hontigado de denaskuloj ankaŭ estas tiu ĉi temo: kiom vi legas kaj kion? Kaj jes, mi povintus legi multe. Miaj gepatroj arde legis diversajn librojn en Esperanto. Tradukojn kaj originalajn verkojn. Ili konas la ĉefan literaturon kaj tiel pli bonigis sian vortprovizon kaj ĝeneralan konon pri la movado. Ni havas hejme bretojn kaj bretojn da originala literaturo kiun mi neniam emis tuŝi. Sed mi ja verkas en Esperanto. Eble ne literaturon, sed skribas kaj pripensas kaj produktas originalajn verkojn. Tradukas malofte. Zorgas multe pri nia movado.

Do, mi komencis eklabori pri tiu konkurso kiu estis la unusola kiu iam ajn kaptis mian atenton. Estis interese. Mi markis la tiaman unuan retmesaĝon kiun mi ricevis tra retlisto kiun mi tre svage legas. Mi notis al mi, ke mi provu partopreni ĝuste tiun ĉi. La temon mi trovis interesa, kaj havis ideojn pri rakontoj kiujn mi neniam havis antaŭe. Mi pensis, ke estus amuze provi tiun ĉi defion. Verki novelon. Ha! Mi neniam faris tion antaŭe. Neniam devis verki prozon aŭ ion ajn krom la devigaj universitataj eseoj. Mi neniam elektis ajnan t.n. kreativ-verkadan kurson kiam mi povintus. Sed ja vivo ridas je mi, kompreneble, ĉar fine mi ne rajtis partopreni ĝin pro la fakto, ke mi envolviĝis en ĝia organizado.

Nuntempe mi pensas, kial mi ne verkas por mia blogo? Kiel povas esti, ke duona jaro, sed certe monatoj pasas antaŭ mi publikigas ion ajn. Sed poste mi ekpensas: sed mi ja daŭre verkas en Esperanto. Preskaŭ ĉiu tage. Kiel povas esti tio, ke nenio el tiuj aferoj aperas en mia SĈNK paĝo? Kaj tiam mi rememoras: granda parto de mia nuntempa laboro estas okupiĝi pri verkado kaj instigi aliajn verki kaj mi uzas miajn vortojn por tiuj celoj. Mi verkas en (kaj ankaŭ ekster) la sesioj, mi pripensas retleterojn, tekstojn por la paĝo de Bobelarto kaj blogerojn tie (kvankam ne sufiĉe regule kaj la malnetoj ankaŭ tie abundas, same kiel ĉi tie). Sed mi verkas. Se iu, iam trovus mian komputilon tre surpriziĝus pri la abunda enhavo de la dosierujo kiu nomiĝas simple en la hungara: mi verkas.

Antaŭ kelkaj semajnoj mi partoprenis poezian vesperon de la franca instituto ĉi tie en Budapeŝto. Oni festis la 50-an naskiĝtagon de poeto-tradukisto-akademiano-esploristo – kaj fakte multajn aliajn titolojn havas – Guillaume Métayer. Laŭdire kiu ajn okupiĝas pri francaj-hungaraj kulturaj rilatoj certe renkontis lian nomon, ĉar lia kontribuo en Francio por diskonigi hungaran poezion, nuntempajn verkojn kaj aŭtorojn de la pasintaj du jarcentoj ne povas maltrafi lian nomon.

Mi pensis, bone, kiel franc-hungaro mi estas terure malboninformita, ĉar tiu ĉi estis la unua fojo, ke mi aŭdis lian nomon. Mi partoprenis la eventon, ĉar mia plej ŝatata aŭtoro Krisztina Tóth organizis ĝin, kaj mia instruisto pri verkado de noveloj János Lackfi ankaŭ partoprenis ĝin. Nuntempe mi frekventas 20-semajnan kurson pri verkado de noveloj en la hungara, kiu estas enorma defio por mi. Kutime mi verkas en la angla, la lingvo en kiu mi studis ĉe ĉiu universitato (kvar), aŭ memkompreneble en Esperanto. Mi nur tiom scias, ke verki estas verki, kaj nuntempa literaturo estas tio kio pleje tuŝas min. Certe klasikaĵoj ankaŭ fekmojosas, sed mi ekŝatis legi kaj daŭre entuziasmas legi, se mi nutras mian animon per la perspektivoj de la epoko en kiu mi vivas nun.

Dum tiu vespero la amikoj-invititoj-poetoj laŭtlegis la poemojn de Métayer. Ili legis la hungaran tradukon kaj li mem laŭtlegis la originalajn francajn. Okazis nur tiom. Simpla aprezo de poemoj kaj tradukoj farite de nuntempaj aŭtoroj kiuj mem elektis siajn plej ŝatatajn de li. Fine iom da babilado, intervjueto kaj plej fine amiko lia laŭtlegis oficialan saluton al li: gratulojn, iom da nostalgiajn vortojn por la naskiĝtago. La tuta afero estis profunde kortuŝa. Sed kio pleje gravis, ke la laŭtlegado estis la plej granda kaj grava parto de ĝi. Unu homo post la alia ekstaris, promenis al la mikrofono, malfermis sian etan poemlibron kaj laŭ sia stilo aŭ serioze, aŭ plenaktorante aŭ ŝajne preskaŭ senemocie laŭtlegis ion de la ĉeestanta naskiĝtagulo. Estis tiom simple kaj brile.

Neniu tre bone komprenas kion mi faras nun, do mi pensas, ke venis la tempo por provi klarigi ĉi tie. Kiel tiu rakonto rilatas al mia laboro? Kie alie, se ne en mia propra blogo? Kaj per tio mi provos forigi ankaŭ la daŭran hontosenton kiun mi batalas rilate al mia laboro. Ĉar jes, mi faras ĉion, kion mi povas. Mi uzas ĉiujn miajn vivspertojn kaj kapablojn. Sed samtempe venas la demando, kiu ne permesas al mi ripozi: kiel damne mi aŭdacas okupiĝi pri io kaj kuraĝigi pri io, kion mi ne mem spertis dum longa tempo? Legi en Esperanto daŭre malfacilas por mi. Mia cerbo daŭre protestas. Mi vidas frazojn de aliaj homoj, kaj eĉ se plene indas legi mia ĝenerala kontraŭstaro estas tre forta.

Sed nun mia laboro estas organizi laŭtlegadon de verkoj. Do jes, cinike eblas diri, ke mi ricevas monon por kontraŭstari mian daŭre laŭte plendantan cerbon. Ofte ni ricevas salajron por io simila, kaj ni faras ion, kion ni nepre akceptus sen esti pagata. Tamen, mi parolu pri mim mem. Mi mem neniam pensintus pri tio en mia vivo, ke mi volus laŭtlegi en Esperanto kun aliaj. Kaj ke tio estas io ajn inda, aŭ ke bone povas funkcii. Kaj tamen. Ĉiu foje, ke mi organizas legosalonon mi pensas pri tio, ke se aliel ne, tiam tiel: peco post peco, paŝo post paŝo, frazo post frazo eblas malkovri Esperantan literaturon. Mi malkovras ĝin por mi mem. Kompreneble mi ne estus la organizanto kiu mi estas, se mi ne volus inviti la verkistojn kaj havi la eblecon demandi ilin. Mi volas scii: kial indas verki en Esperanto? Kion tiu ĉi sperto donas al vi? Kaj se neniu legas kion vi verkas? Kial vi faras tion?

Kompreneble la respondoj estas ĉiam tio: indas. Homoj legas. Eble ne tiom multe, eble ne tiom klare oni ricevas la opiniojn, ne tiom ofte eblas persone renkontiĝi. Sed pro tiuj kelkaj tute indas.

Kaj mi ne devus malproksimen iri por respondi al tiuj demandoj, mi ja mem verkas. Verki estas bezono por mi. Mi volis verki ĉi tien pri la komunumo, pri mia frustriĝo, pri la bonaj aferoj, eble sukcesi eduki iom, klarigi iom pri nia kulturo, pri tiuj aferoj pri kiuj mi havas sperton. Kaj kial ne defii min mem lerni pri kiel verki en alia stilo ol la kutima? Ĉu mi kapablus? Ĉu mi povas inventi rakontojn? Ĉu mi rajtas?

Aspektas tiel, ke jes. Aspektas tiel, ke mia instinkto kiel edukisto, mia volo lerni kiel fari novajn aferojn, mia emo esplori por la komunumo, por trovi la plej bonajn taskojn, ke mi mem sidas denove ĉiusemajne en leciono kaj lernas de la plej bonaj, ke mi enskribiĝas al aliaj kursoj kaj prepariĝas por trovi la plej bonajn ideojn sufiĉas. Kaj la tasko ne estas facila. Sen troe lamenti la aferon. Fari ion ajn rete prenas multe pli da energio ol persone, se temas pri edukado, pri gvidado de ajna sesio. Mi suferas de tio, ke mi ne povas persone sidi kun homoj en renkontiĝo, ke tio ne eblas nuntempe kaj eĉ se eblus, tio ne estus ĉiusemajna afero, kiel la reto permesas al mi nun konekti kun homoj ĉirkaŭ la mondo. Estas malfacile, ke por mia laboro mi rigardas nur la ekranon, kaj la homoj estas malantaŭ ĝi, kiam mia instinkto estus organizi por iam persone ĉeesti. Ĉefe, ke mi organizis en teamo kaj ni renkontiĝis persone por krei eventojn.

Sed ja estas nun tiel. Mi konstruas rete, kaj esperas, ke iam, ie povos persone verki kun la homoj. Ke mi povos sidi ĉe longa tablo kaj ni ĉiuj entuziasme, aŭ suferante, sed kreos rakontojn, kiujn ni publikigos, kiujn la Esperanto-komunumo volos legi. Ke ni interŝanĝos opiniojn, instruos unu la alian, kaj tiel riĉigos la movado. Ĉu tio eblas? Espereble jes.