Somero sen Esperanto

Etikedoj

dej, eger, gej, germanio, hej, jes, junulara esperanto semajno, junulara renkontiĝo, organizado, pej

Ne, tamen ne eblas havi someron vere sen Esperanto, ĉar mi ĉiukaze almenaŭ skribe komunikas sufiĉe multe kaj daŭre pensas pri la aranĝoj kaj spertoj de la pasinta jaro. Mi pensas pri tio, ke post pluraj jaroj ĉi somere mi tute ne partoprenis, kunorganizis aŭ faris ion ajn rilate al E-renkontiĝoj. Kaj tio estas vere stranga sento. Komence de la jaro mi ankoraŭ pensis, ke mi partoprenos la IJK-on en Pollando, almenaŭ partatempe ĉeestos la ILEI-konferencon en Hungario kaj ĝenerale estos en la kompanio de HEJ-anoj por semajnfino en la somero. Sed nenio el tiuj ĉi planoj realiĝis. Kial?

Tial ĉar… kaj nun ĉi tie mi bezonas almenaŭ plurcentojn da vortoj por esprimi min. Mallonge: mi lacas kaj mia vivo ŝanĝiĝis multe pro miaj spertoj de la pasinta kaj ĉi jaroj. Pli longe? Do, ĉio komenciĝis per la organizado de JES en Eger. Mi estis tute serioza, kiam mi pensis, ke mi skribos vere detalan analizon pri la renkontiĝo, sed fine mi ne faris. Nun, ke jam pasis tiom multe da tempo (ekde januaro, kiam la renkontiĝo finiĝis) mi povas multe pli bone distanci min de la okazintaĵoj. Emocie la unuaj sentoj rilate al la aranĝo estis kolero kaj laceco. Dum monatoj. Tamen venis pluraj indikiloj, rememorigiloj pri tio, ke mi nun jam finfine prenu la forton kaj fermu la organizadon rilate al JES.

Ekzemple kiam estis la unua kunsido de la ĉi-jara JES (ĝi okazos ie norde en Germanio), sed nia organiza teamo tute ne estis avertita pri tio, nek PEJ! Neniaj spertoj transdonitaj, demanditaj… neniaj demandoj rilate al financo aŭ statistikoj… Aŭ kiam alvenis retletero al la centra retadreso de la aranĝo, kaj HEJ ankoraŭ daŭre ricevis tion eĉ monatojn post la administra fino de la organizado. Tiuj aferoj nun jam tute ne gravas nur estas aldonaj eroj de la klara bildo: la JES estas morta projekto. Komence eble estis bona ideo. Eble ambaŭ GEJ kaj PEJ serioze pensis, ke tio povos funkcii, sed nun, post mia unue ekstera kaj nun interna rilato al la aranĝo, mi plensobre povas diri, ke laŭ la nuna stato de la asocioj kaj la organizado tiu ĉi projekto tute ne funkcias.

Mi ne vere skribis pri la organizado antaŭ la evento, ĉar mi timis, ke la teamo faros eĉ malpli da laboro ol tiam…, kio jam vere ne estis tro dum la aŭtuno. Dum la tuta jaro mi aŭdis la reagojn: ankoraŭ estas tro frue, kial pensi pri tio… Sed aŭtune ankaŭ preskaŭ nenio okazis, kiam la evento estis nur 3 monatojn for… Tuj post la JES mi tial ne analizis-skribis, ĉar mi perdis la fidon de miaj kunorganizantoj kaj volis atendi la financan-administran finon de ĉio – por certi, ke la mono alvenas al la kontoj el kaj al ĉiu direktoj. Do kaj kiam tio finfine okazis, tiam mi jam estis tre laca kaj decidis atendi por ke la ondoj foriru.

Nun mi jam povas diri, ke la tuta instituto de JES konstruiĝas sur sabla tereno. Mi komprenas kio estas politiko kaj kio estas simple mensogo. Mi bedaŭras la ĝeneralan tendencon de malpli kaj malpli kapablaj organizantoj kaj la perdon de la kono de la spertuloj. Mi ankaŭ bedaŭras la konkursadon kaj la nevolon por vera kunlaborado. Ekzemple estas interese, kiom GEJ tute ne volis partopreni en la projekto pri Hungario pro tio, ĉar tio ne estas en la originala interkonsento. Sed dum ni estis okupitaj kun la organizado GEJ-anoj komencis pripensi kunlabori kun la danoj, DEJ, por havi la renkontiĝon proksime al la norda limo. Sen averti PEJ laŭ mia scio. Do kiel tio estas kompreninda, se ni seriozas pri la supra interkonsento? Prefere ne mi donu la respondon.

Plurfoje mi serioze konsideris kial JES laŭ mi ne funkcias. De ekstere, ni diru tiel. Kiam mi nur vidis la signojn. Sed nun, de “ene” mi jam povis vere sperti kion ĝis nun mi nur supozis. Mi aliĝis al la teamo post plurfoja peto por helpi ĝuste pro tio, ĉar mi supozis, ke la problemo estas granda. Nun, ke tempo pasis, mi jam ne memoras ĉiujn detalojn de la organizado (fakte eĉ ne volas rememori) nur la kernaĵojn. Tamen ankoraŭ kun freŝaj spertoj mi skribis helpliniojn jam januare por iomete gvidi miajn pensojn. Mi ne uzos ĉiun, ĉar jam ne indas. Tiuj kelkaj fortaj impresoj pli ol sufiĉos por doni ideon al vi.

Mi komencos per la fino. Kial mi insistas, ke la ideo de JES estas morta? Mi pensas, ke ĝi mortis jam antaŭ ol HEJ komencis engaĝiĝi. Nun mi simple pensas, ke ne indas ĝin daŭrigi. Oni denove organizu en Germanio IS-on aŭ kion ajn, kaj AS-on aŭ ajnaĵon en Pollando, donante la eblecon por aliaj E-junularoj organizi novjare. Estas bone havi multajn junulojn samloke, sed vidante la nombrojn jam ni eĉ ne parolas pri plurcent, nur iom pli ol 100. Kial puŝi tiun ideon de unu granda evento? Kial havi la monopolon?

Do ni iru reen en la tempo por momento. Ni estis petitaj por helpi la eventon en printempo 2014 (jes, vi bone legas tion) – Lukiz de la pola flanko faris tiun negocadon. Fine, en 2015 aŭtuno, se la HEJ ne laboras, ne okazas la evento. Ni povas tion diri ĝenerale, ke sen PEJ eblintus fari ĉion, sed certe ne sen HEJ. Kaj mi ne parolas pri la individuoj, sed pri la organizado, asocioj. Estis momento kiam ni pripensis serioze kiel forigi PEJ el la organizado. Sed ĉar alia kasisto ne akceptis la taskon ni ne povis fari tion.

Vi povas demandi: sed kie estas la germanoj? GEJ? Kaj jes, tion mi demandis plurfoje. Kaj tio estis unu el la kialoj, ke mi forlasis la organizadon por kvar monatoj. Mi volis vidi, ke ambaŭ flankoj plene subtenas kaj komprenas la sindonon de HEJ por subteni la ideon de JES. Mi volis vidi, ke oni ne nur parolas pri tio, kiom JES gravas, sed aktive faras por tio. Rilate al la financoj gravis scii, ĉu la evento volas havi propran sonsistemon (=planado por la futuro, la sekvaj eventoj, estas vera bezono por konstrui la ideon de JES, do plani elspezi por ĝi). Ĉu ni aĉetu ion aŭ ne. Ĉu ni rezervu por la fonduso, kies mono jam ne ekzistis, kaj tiel oni ne povis ebligi subtenadon de kelkaj partoprenantoj.

Sed ankoraŭ antaŭe ŝokis la germanojn tio, ke PEJ negocis kun HEJ pri okazigi la eventon en Hungario. Tio estis komence de septembro 2014. Ili diris, ke ne subtenas la ideon. Kaj eksciis pri tio nur 2 tagojn antaŭ la kunsido. Kiam la iniciado jam estis almenaŭ tri monatojn pli frue. Do tiu decido klare ne estis komunikita inter la du organizaj asocioj. Pro tiuj aferoj(?) la reprezentantoj de GEJ plene ne helpis (ni povas diri, ke eĉ malhelpis) okazigi la eventon en Hungario. Ili rifuzis helpi pri antaŭaj spertoj, nombroj, ne volis proponi helpantojn aŭ vere ajnan helpon.

Tio estas unu el la kialoj pro la malmulte da homoj en JES. Se ambaŭ gepatraj asocioj (la tradiciaj) de la evento aktive reklamas, ke tio estas provizora solvo pro la du IJK-oj en ambaŭ landoj de la asocioj (Wiesbaden kaj Wroclaw), tiam ne estintus tiu stranga sento, ke homoj simple ne komprenas kial okazas la evento en tria lando. Mi devas aldoni tion: oni tamen ne tiom surprizu pri organizado en alia lando kaj poste dubu la sukceson. Kial ne surprizu? Kial ne? Ĉar oni supozeble negative komunikis la ŝanĝojn. Kvazaŭ tio estus iu malbona decido.

La GEJ organizantoj ne konas la nunajn HEJ organizantojn, do persona rilato antaŭe ne estis, kaj de GEJ vere ne venis respondoj al la leteroj (pardonu, krom unu “mi ne havos tempon por tio”) Nek PEJ varbis por la evento. Multe por IJK, sed ne por JES. Kvazaŭ tio ne estus ilia tasko. Nek dum sia plej granda evento antaŭe dum Arkones. Ne pli bonis la GEJ flanko. Dum la IJK en Wiesbaden estis nenio pri la JES. Kvankam jam loko, aliĝilo, retpaĝo estis pretaj de monatoj tiam. Kiam tio laste okazis, ke ĉio pretis por varbi? Neniam! Do, videble la asocioj ĝojis ne devi okupiĝi per tiu ĉi tasko. Ĉu ne tio estus la racio, ke se ĉio estas preta kaj bone, tiam oni volonte aliĝas vidante la eblon tiom frue? Prave, se oni ne volas ion, tio videblas. Malgraŭ la daŭra peno kaj forto. Logiko dirus, ke estos multe da homoj. Evidente la kontraŭo estis la rezulto de la gepatraj asocioj. Do, aldone HEJ kavazaŭ daŭre devis defendi sin, ke ĝi ne forŝtelis JES de la du aliaj asocioj. Kia fiaĵo estas tio?! La malmulte da homoj ne estis pro tio, ke la loko estis “malproksime”. 2 horoj de Budapeŝto, 15 minutoj de la tranjstacio ne estas for. Ne estis meze de iu kampo, kien 4 ŝanĝoj post plurhoraj atendoj kun malbona konekto daŭras alveni, kien busoj iras nur 2 foje tage. Tio simple ne estis vero, rigardu la mapon, damne…

Pro la malmultaj homoj mi persone devis fari la plej streĉan negocadon de mia vivo. La ejo pensis, ke ni estos proksimume 60-70 personoj pli kaj volis pagigi nin almenaŭ parte. Do, pro tio, ke ni promesis pli da homoj (ne en la kontrakto!), sed mi devis mensogi rilate al la financoj. Mi diris, ke ni tute deficitas pro la malmulte da homoj kaj mem havas teruran financan staton. Tio ne estis vero. Tamen, ni planis je pli da homoj kaj fine mi ĝojis, ke ni estis malpli. Malpli da homoj, malpli da laboro por mi. Kiom triste, ke mi devis memtrankviligi tiel.

(Mezpenso: AS iam estis planita kiel moviĝanta renkontiĝo inter pluraj landoj, IS neniam. JES mem inter du landoj, sed la tuta afero pri landoj igas min pensi kiom naciemaj tiuj renkontiĝoj estas, kaj kiom gravas kie fakte ili estas, ne nur la etoso, kaj ĝenerale, ke ĝi ja estas Esperanta renkontiĝo… subite naciecoj komencis tre-tre gravi. Kial?)

Mi jam vidis de la komenco, ke organizado estos sufiĉe granda defio, sed mi neniam pensintus, ke homoj, kiujn mi konsideris kiel amikoj mensogos al mi plurfoje. Mia fido perdiĝis plurfoje kaj poste simple ne revenis. Mi ankoraŭ neniam organizis tiel eventon, ke mi diris la unuan tagon: ni nur simple travivu la semajnon, provu kiel eble kun plej malmulte da eraroj kaj fuŝoj okazigi ĝin, kaj poste tiu koŝmaro malaperos de nia vivo. Mi simple ne komprenis kial organizas tiaj homoj, kiuj ne volas okazigi bonan renkontiĝon, kiuj ne volas havi sukcesan, neforgeseblan (en la pozitiva senco) semajnon? De la flanko de HEJ multaj klare diris, ke ne volas partopreni la organizadon, ne havos tempon, ne povos vintre helpi ktp. Kaj malgraŭ tio, mi tamen petis ilian helpon kiam estis jam tro la laboro. Kaj ili helpis. Kaj la prezo de tio estis poste tre alta. De GEJ venis nenia helpo, nenia interesiĝo kiel statas la aferoj. Tiu evento ja estas ankaŭ ilia evento teorie… klare ne. (Klare ne? Vidante kiom ĝoje kaj entuziasme komencis plani la postan, sed atenteme sen la nuna teamo…) De PEJ estis miksita la rilato al tio. Multe pli da helpo kaj organizado estis promesita, sed ne liverita. Mi povas diri, ke se PEJ vere interesiĝas pri sia evento tiam faras pli. Ne kulpigas, ne parolas, ne promesas, sed fakte faras. Mi ne parolas pri individuoj, sed pri la asocio. Por HEJ la JES estis detrua aranĝo. Eĉ monatojn poste ni ne volis eĉ paroli pri Esperanto, aktiveco, io ajn. (Se vi konas la agadon de HEJ iomete, vi eble komprenas, ke tio estas granda ŝoko.)

Nun, en aŭgusto rekomenciĝis io. Mi persone havis grandan kverelon kun mia kunorganizanto dum la pasinta IJS, kaj tio estis unu el la plej doloraj memoroj de mia tuta Esperanto-movadumado. Amara gusto aperas tuj en mia buŝo pensante pri la situacio. Ŝi post la JES decidis ne plu esti prezidanto de HEJ kaj la komenca plena entuziasmo de aprilo simple malaperis pro la streĉa laboro de la JES, kion kaŭzis la mallaboremo (kaj daŭra petado) de la PEJ ĝenerale. Mi scias, ke mi multege kulpas pri la akceptado de kunorganizado, kaj ankaŭ pri tio, ke mi ne bone pritaksis la naivecon de kelkaj HEJ organizantoj. Ni diru tiel, mi estas malpli kara, se oni mensogas al mi (ne estas tuj dolĉa kaj milda poste, bedaŭrante la mensoganton). Aliuloj pli rapide pardonas…

Kiam kelkaj el la PEJ malantaŭ mia dorso volis forigi min el la kunordiganto-pozicio tiam mi sentis, ke mi jam rajtas malferme koleri. Tiom senkuraĝan kaj senvertebran aferon mi ne ofte vidis. Mia naiva kunorganizanto volis tre ĝentile rifuzi transpreni la rolon anstataŭ diri, kiel ili aŭdacas ion tian fari/peti! Poste mi forlasis la teamon. Do bone, faru vi, se vi povas. Vi ja vidos, ke vi ne povas organizi sen mi. Iu ja devas labori en la teamo. Mia foriro el la teamo ankaŭ signifis foriron de pluraj homoj. Kaj poste Lukiz konvinkis alian HEJ-anon, kiu ankoraŭ neniam ĉefis ion ajn, ke transprenu tiom grandan taskon, kiu bezonintus seriozan sperton. Karaj PEJ-anoj kun la plano, ne trovu alian HEJ-anon por la tasko, sed elektu iun el inter vi por fari tion, se vi seriozas! Sed ne, ne, prefere ĵeti la taskon al iu alia, kiu ne estas PEJ-ano. Aŭ eble pripensu, kial vi volis forigi min, kaj vidi vian kulpon, vian parton en via malkomforto. Ĉu la problemo estis, ke mi petis vin tri foje, ke vi laboru, faru la interkonsentitan taskon, kaj kiam vi ne faris mi trovis alian solvon kaj subite vi ofendiĝis? Ho! Nekredeble! Ĉiukaze, la sukceso de la evento ne estis la celo, nur al iu alia fordoni (=ĵeti) la laboron. Tio tamen ŝokis min. Tiel organizi, ke ĝenerale la kunorganizantoj ne volas sukcesan eventon, mi simple ne komprenis tion. Ankoraŭ daŭre ne komprenas tion. Prefere diru, ke vi sincere ne volas ion fari. Ne pretendu, ke gravas por vi, kaj poste vi atendas iun miraklon? Oni tre klare devas diri, ke oni ne volas tion fari. Donu eblecon al aliaj junularaj organizoj organizi iun novjaran semajneton!

Do, mi forlasis la teamon kaj bezonis tempon por spiri, por ke la karaj komplotantoj komprenu, ke la arogenteco estas nefunkcianta afero ĉe mi. Kaj do, ke ili komprenu, ke sen HEJ nenio okazos. Sed la HEJ-anoj ne estis tiom bravaj montri la dorson al la organizado kiel mi. Ili supozeble ektimis. Ili estas pli karaj, bonkoraj naivaj-kredemaj ol mi. Sed ĉefe naivaj. Kvankam tiam ankoraŭ ne estis kontrakto, oni povintus pli-malpli simple lasi PEJ kaj GEJ en sia memfosita truo. Mia posta kunordiganto akceptis la taskon. Ŝi eraris kiam akceptis, sed samtempe mi komprenas kial ŝi faris tion. Sed rilate al tiuj okazaĵoj mi ne pardonos la konfliktojn en la hungara teamo, kiun la nelaboro de kelkaj malaktivuloj de PEJ kaŭzis. La promesoj kaj nefaradoj ktp.

Ne, la teamanoj de HEJ ne estas perfektaj, mi vidis la malrapidan malaktiviĝon kaj lacecon kiun tiu organizado kaŭzis. Fine mi nur volis, ke iu faru ion, ke almenaŭ kelkaj taskoj estu kompletigitaj. Mi daŭre faris la laboron de aliaj homoj, kaj ne okupiĝis pri miaj taskoj… Nur laste, postlaste, anstataŭ festi kristnaskon, anstataŭ pretiĝi por miaj ekzamenoj ĉe la universitato, anstataŭ...

Do la JES pasis… Kia ĝi estis? Do, ĉefe malĝoja. Kutime oni riproĉas al mi, kial dum miaj eventoj la organiza teamo havas daŭran apartan festadon kaj bonhumoron en sia teamo, kvazaŭ iu intima alia subrenkontiĝo okazus en la renkontiĝo. Ĉar kutime organizi estas streĉa, sed ankaŭ ĝoja kaj ni ŝatas esti kune. Jes, tio mankis. Mi bedaŭregis vidi la vizaĝon de unu el la PEJ-aktivuloj kiam li ekkomprenis kiom oni perfidis lin. Pri la aliaj malantaŭaj kvereloj de PEJ kiuj ne rilatis al JES aŭ HEJ, sed tamen havis efikon sur la organizado mi eĉ ne parolis. La situacio estis fia. Kaj mi supozas, ke daŭre estas fia. Mi ne scias kia estis la IJK. Vidante la preparadon de la evento mi povas al vi diri, ke mi ne pensas, ke ĝi estis bonega semajno. Serĉado de duono de la organiza teamo monatojn antaŭ la evento? Mankantaj programoj? Lokoj? Se ĉio estintus de PEJ en la IJK kaj nenio en JES mi povus tion kompreni, sed ne tiel estis. Momente mi ne konsilas al kiu ajn kunlaboron kun ili. Sed eble aferoj rapide ŝanĝiĝis kaj subite ĉio bonas. Tamen mi dubas. Se io fuŝas en Esperantujo jaroj bezonatas rekonstrui ĝin.

Kaj poste? HEJ ne okazigis IJS-on pro la ĉikonado de la slovakaj organizantoj rilate al la UK. Poste ni simple tro lacis pli batali. Kaj apud la JES… Do kiu emis organizi? Unu persono. Unu sola teamano. En Esperantujo ni batalas pasive. Ironie. Mi mem ne plu volas vere aktivi en tiu kampo por iom da tempo. Sufiĉis. Kaj mi jam alvenas al la limo de junulara aĝo. Do mi esperas, ke mi povos ĉion lernitan transdoni al la sekva generacio, kaj ke ili havas la freŝan spriton por daŭrigi. Ili ja bezonos tion.

Organizado ne estas demokratio

Etikedoj

esperanto aranĝo, esperanto renkontiĝo, esperanto renkontiĝoj, hej, jes, junulara esperanto semajno, organizado, pej, spertoj, teamo

Mi skribis antaŭ semajno post la fino de la evento, kaj mi pensas, ke mi daŭre vidas la rezulton de la JES same kiel tiam. Eble mi bezonas iom pli klarigi mian fortan analizon pri la organizado, ĉar ja estas granda kaj longa historio malantaŭ mia malĝojo pro la JES.

Ne miskomprenu min: la evento estis etosplena, amuza, la homoj bonfartis, ne okazis grandaj eraroj, malsanulejaj akcidentoj aŭ skandaloj, ĝi vere estis tre bona evento, kiun mi ŝatis. Sed, kompreneble estas sed: rilate al tio, kion ni originale priparolis, kaj kio estis la celo por helpi (!!) la JES, kaj do la polojn kaj la germanojn tio tute ne realiĝis. Eĉ ne parte. Tion mi bezonos poste ankoraŭ detaligi, ĉar nun sonas vere misterie pri kio mi parolas.

Eble mi komencu per tio, ke pluraj teamanoj diris al mi alvenante al la fino de JES: “fakte, Stela, mi eĉ ne vere komprenas/scias kiel vi laboras, kaj pri kio vi pensas”. Ne ili estis la unuaj homoj, kiuj diras tion al mi. Mi pensas, ke la plej granda diferenco inter tiuj homoj, kun kiuj mi bone kapablas kunlabori kaj tiuj, kun kiuj ne estas la stato de fido. Ĉar la afero estas kune en mia kapo. Nur tiuj homoj komprenas tion, kiuj konas min de pluraj jaroj (prefere pli ol 10). Mian idealismon estas malfacile kompreni, estas pli facile senti. Aŭ simple vidi la rezulton de mia laboro (= de mia idealismo). Do, tio signifas, ke ĝenerale malgraŭ tio, ke mi vere bone kapablas klarigi aferojn, ekzemple anglajn gramatikaĵojn al miaj lernantoj, aŭ politikan sistemon kaj ĝian reciprokan efikon sur la genraj rilatoj en Hungario, mi estas preskaŭ senhelpa kaj malebla, se mi devas klarigi detale kial mi petas ion. Fidu min, ĝi funkcios, vi vidos. Se vi ne komprenas kion vi devas fari, simple diru, mi helpos. Se vi ne fidas min, ke tio, kion mi petas estas grava kaj vi simple ne faras ĝin, ĉar vi ne taksas ĝin bezonata tiam ni ne vere povos bone kunlabori. Kiam gravas tio? Tiam, kiam mi estas la ĉefo. Ĉar organizado ne estas demokratio. Estus bonege, se ĝi estus, kaj tio signifus, ke la respondeco, gajno kaj laboro bele disdividiĝas inter la membroj de la teamo, sed se ion mi komprenas en la vivo, tio estas malegaleco kaj ĝia rekonado. En tiu ĉi JES la hungara teamo aŭ ni diru tiel HEJ estis en la plej malgajna pozicio kiel eble kaj tion mi devis rekompenci laŭ miaj kapabloj.

Kial ne bonis la afero por HEJ? Se JES fuŝas, do estas pro tio:

• ĉar estas en Hungario,
• ĉar la hungaroj kunorganizis ĝin,
• ĉar la hungaroj ŝtelis la eventon de la germanoj,
• ili jam havas IJS-on kaj JER, kompreneble ili ne kapablas trian renkontiĝon organizi en unu jaro.
• ili kapablas organizi nur someran eventon, tiu JES estos kvazaŭ vintra IJS, ne JES.

Kial bonis por GEJ?

• ĉar ili ne organizis, do ne havas respondecon,
• ĉar se la hungaroj fuŝas, do povas diri: sekvan jaron, ni faros pli bone en nia lando.
• ĉiukaze JES jam estas malbona solvo, ĉar la IS jam ne ekzistas, sed tio, ke kun la poloj estis kaj ne en Pollando, tio estis grandega perfidado de la originala kontrakto.

Kial bonis por PEJ?

• se la hungaroj fuŝas, oni povas diri, ke do ĝis nun ni organizis kun la germanoj, do estis io nova, ĝi simple ne funkciis tuj,
• estas malfacile organizi en alia lando ol Pollando (kun la germanoj jam faris, sed denove en alia lando),
• ne polo estis la ĉefo, do vi komprenas, ni farintus pli bone, estis kiel estis.

Tiuj estas kelkaj realaj ebloj kaj jam aŭditaj kialoj dum la organizado. Kompreneble, mi rigardas la pozitivan flankon de la organizado, eĉ tiam, kiam ne estas multe da. Do JES fuŝis, kaj tute ne fuŝis fakte.

Kie mi fuŝis? Mi pensas, ke ne estis la taskoj sufiĉe klaraj al tiuj, kiuj ne demandis min. Se ni rigardas la bazan staton de mia pensmaniero mi simple fidas, ke la homoj faros sian laboron, kion ni antaŭe priparolis kaj interkonsentis. Supozeble donas tre bonan bildon pri mi, kaj vi pli bone komprenos kiel mi pensas, se vi legos la personectipon de la INFJ. Ĝi estas en la angla, do eble mi rezumu kelkajn aferojn pri ĝi. Mi parolos multe pri mi mem nur nun, ankaŭ por komprenigi la postajn blogerojn, kiuj estos partoj de la ĉeno pri mia lasta organizita evento (kaj antaŭaĵoj), la JES. En 2016, – la nova jaro komenciĝis por mi nur la 4-an de januaro – mi strebos partopreni almenaŭ du E-aranĝojn kaj ne organizi ion ajn, nur helpi minimume en HEJ, se bezonatos.

Mi uzos la retejon pri la personectipoj por gvidi miajn pensojn pri kiel mi sintenas pri organizado, kio evidente estas algluite al personeco. Sekreto estas, ke tiun ĉi blogeron mi volis skribi post mi forlasis la organizan teamon de JES en aprilo, sed mi simple ne havis la energion por fari tion, se mi tiam skribintus la aferon supozeble ne estintus JES en Hungario, do mi prefere restis silenta la tutan jaron.

Do INFJ-oj, kiel mi ne estas revantoj, sed homoj, kiuj kapablas realigi celojn kaj pozitivigi la vojon. Tiu personectipo volas helpi aliajn en sia vivo, tio estas la celo de sia vivo, sed pleje gravas por si kompreni situacion kaj en ĝi tion, kial fakte homoj bezonas helpon.

/Mi enmetos komentojn rilate al JES: kiam unue LukiZ serĉis min kaj Sacin, ke ni helpu (!!) dum la JES mi tuj demandis kial, kio estus la laboro mem, kiu parto bezonatas helpon kaj poste pridiskutis, decidis pri tio, kiu povus eventuale kaj pri kio helpi. Helpado signifas, ke se tiuj homoj forfalas, tiam pli malfacilas la organizado al la organizantoj. En tiu ĉi JES, sen la hungaroj ne estintus JES, la situacio rapide kaj multege ŝanĝis, kaj multaj HEJ-anoj diris, ke ili ne volas partopreni en la afero aŭdante tion, kiom malmulte da homoj estos en la teamo krom la HEJ-anoj, plurfoje stresante, ni ne faru la JES-on, estas tempo eliri la projekton, ĉiu kaze ankoraŭ ni ne havis kontrakton kun la ejo en Eger./

Malgraŭ tio, ke la INFJ-oj parolas mallaŭte, ili havas tre fortan opinion kaj batalas por la ideo, je kiu ili kredas. Kapablas decidi, havas fortan volon, sed tion maloftege uzas por persona gajno. INFJ-oj uzas kreivon, imagon, konvinkon kaj sentemon por krei balancon, ne avantaĝon. Egaleco estas tre alloga vorto por INFJ-oj, kiuj pensas, ke kompato povus solvi la mondajn problemojn.

/Mi rigardis la organizadon de JES ne tiel, kion HEJ povas gajni de ĝi, kaj en la HEJ-teamo ni priparolis: se ni ne malgajnas, tio jam estos gajno. Ne temas pri mono ĉi tie. Mi sciis, kion ni bezonus por balanco kaj bona kunlaboro, sed tio mankis de la alia flanko. La kreivo kaj la konvinko pleje. (Mi eĉ preskaŭ ne menciu, ke homoj ne fidis miajn kapablojn, sed mem ne volis kunordigi la eventon, ĉantaĝo venis al la HEJ-teamo: aŭ financoj aŭ kunordigado. Mi elektis sciante, ke kelkajn monatojn pli frue ni parolis pri tio, ke ni strikte ne kunordigos la eventon.) Mi ne scias kiom foje mi aŭdis en la teamo, ke la renkontiĝo fiaskos aŭ ke ni faru ajnan eventon, nur ĝi jam pasu. Mi ne tiel organizas, kaj vidante kiom malĝojigis tia parolado ankaŭ la aliajn plej aktivajn organizantojn mi simple ĉagrenis dum semajnoj.

Egaleco ankaŭ signifis al mi, ke mi volas, ke ni egale havu la taskojn kaj la devojn, ke surloke ĉiu povu trankvile labori kaj partopreni la eventon. Mi bedaŭrinde ne havis tiun sperton, ĉar parto de la organizantoj simple malaperis dum la tago, plurfoje forgesis pri interkonsentoj kaj kulpigis aliajn homojn por siaj respondecoj. Nekredeble. Tio signifis, ke praktike 4 organizantoj kun 2 helpantoj okazigis tiom grandan eventon surloke. Tiuj 6 homoj ne povis festi aŭ ripozi. Kelkaj aliaj organizantoj faris la minimumon de la minimumo. Se estintus la origine priparolitaj 12 tiam ĉio irintus pli glate./

Pri INFJ-oj ofte oni pensas, ke estas kvietaj ekstravertitaj homoj, sed prefere oni rememoru, ke ili bezonas tempon sole por ripozi, alikaze subite malaperos. Ili multe okupiĝas kiel aliaj sentas, kaj volas reciproke havi ripozon.

/Mi dufoje ploris dum organizado de E-eventoj: dum la unua ĉeforganizado de IJS, kiam mi estis 19 jara [mortlaceco kaj serioza perfido], kaj dum la lasta dum JES 28 jara mi [mortlaceco kaj malserioza perfido]. Eksa organizanto diris al mi: E-aranĝo ne estas vera aranĝo, se oni almenaŭ unufoje ne ploras dum la evento. Mi malkonsentas. Kial plori? Pro ĝojo, kial ne?, sed ne pro miaj kialoj. Tio signifas, ke io ne vere bone funkcias. Tio ne nepre devas videbli ekstere al la partoprenantoj! /

Plej grave: INFJ-oj pro siaj idealoj kapablas multe pli labori ol la rompiĝpunkto, kiam jam estas vere tro stresitaj, malsanaj kaj malgajaj.

/Ekzakte kial mi decidis forlasi la organizan teamon en aprilo…/

Daŭrigota.

Ŝtopita inter pasinteco kaj futuro

Etikedoj

aliĝilo, esperanto renkontiĝo, gej, germanio, hej, hungario, jes, junulara esperanto semajno, kritikoj, kunlaboro, malfruo, mono, organizado, pej, pollando, problemoj

La afero estas, ke ĝis nun vere malofte mi pensis pri tio, kiel tuŝas homojn kion mi skribas. Eble tri aŭ kvarfoje profunde cerbumis, ĉu mi vere kuraĝu tion kaj tiel meti en la reton, kiel mi skribis, vidas kaj pensas. Ĉu mi publikigu? Fine mi ĉiam publikigis. Kial ne? Ne multe da homoj legas mian blogon, sed tamen, oni ne volas intence insulti aŭ ofendi homojn. Mia problemo kutime ne kun la personoj estas mem, sed kion ili faras aŭ ne faras. Kaj tio estas grava diferenco. Mi ne okupiĝas pri homoj, kiujn mi ne ŝatas, nur se iel iliaj agoj alkroĉiĝas al mia vivo. Kaj tio ĉi tie signifas al mia E-vivo, do organizado, agado kaj ĝenerala movadumado.

Sed nuntempe tio iomete ŝanĝiĝis por mi, kaj feliĉe mi ne havis tempon skribi pri tio pli detale. Tio: ke mi ne nepre tiom kuraĝe parolus pri aferoj. Nun, ke mi fakte skribas, mi konkludis, ke mildeco ne helpas, se iu diras, do estu tamen mi.

IJS, kaj ke mi transdonis la kunordigadon al Laĉjo igis min ŝalti al aktiviĝo nivelo 5, de nivelo 2 mi dirus, ĉar mi ne volas perdi la scion, kiun mi havas. Komencis tuj skribi manlibron pri la organizado kaj kun iom da helpo kreis sekretan retpaĝon por la HEJ aktivuloj pri la aferoj de nia asocio.

Kompreneble al mia aktiveco aldoniĝas ankaŭ la kunordigado de JES, ke ni ĉiuj jam volas, ke la aliĝilo aperu kaj ni povu vidi ĉu homojn entute interesas la renkontiĝo, se ĝi estas en Hungario. Fakte ekde ni anoncis, ke ĝi estos ĉe ni, mi ne povis paroli kun homoj persone ekster miaj propraj aranĝoj (nek mono, nek tempo partopreni aliajn) por vidi kion la ĝenerala publiko pensas pri la ideo de JES ekster la du gepatraj landoj: Pollando kaj Germanio.

La afero tial damne gravas al mi, ĉar la trarigardado de arĥivoj (2010-2015) por la HEJ-libro (dev)igas min rigardi la evoluon de aferoj. Mi relegas IJS-kunsidojn de la tempo kiam mi ankoraŭ ne revenis al la teamo ĝis la pasinta IJS-ferma organiza kunsido kun rimarkoj rilate al eventuala kunlaboro kun PEJ kaj GEJ. Mi skribu tuj la esencon: kio ajn okazas, ni ne kunordigos la renkontiĝon. Ni skribis kiajn aferojn ni povas akcepti: lokan organizadon, ekskursojn, eble iun vesperan programon, sed ne pli. Tio estis klara kaj komuna decido, kaj nun mi vere devas pensi kiom rapide ni alvenis de kunordigado ne (fino de aŭgusto) ĝis ni kunordigos (fino de oktobro).

Gravas, ke ni estis envolvitaj en la komenco kiel helpantoj, kiuj simple metas la renkontiĝon en inkubatoron laŭ mia vidpunkto. Ĉar ni rigardu la aferon de pli proksime: kion aldonas kaj kion forprenas la fakto, ke la renkontiĝo ne estas en la du landoj de ĝia originala difino kaj kunlaboro? Denove: laŭ mia vidpunkto tio estas bona afero, ĉar ĉio, kio bone funkcias dum JES povas esti sendependa de la lando, se ĝi estas bone difinita kaj precize priskribita. Sed, kaj tio estas granda SED, se la renkontiĝo gravas pro la fakto, ke germanoj kaj poloj organizas ĝin, tiam kio estas JES en Hungario? La elekto estas la jena: aŭ oni uzu la renkontiĝon por montri, ke eĉ en Hungario videblas la esenco de JES aŭ oni uzu tiun unu jaran ripoztempon por ludi per la renkontiĝo: kio okazas, se ĝi estas forprenita de la originala loko? Kiel ĝi ŝanĝiĝos? Kio influas la veran spiriton de ĝi? Evidente gardi la originalan ideon bezonatas pli da laboro de la germanoj kaj la poloj, kune kun la grava demando:

Kio estas JES?

Mi demandis tion sur la paĝo de JES en vizaĝlibro hieraŭ kaj do venis respondoj, kiuj priskribas bonan IS-on aŭ AS-on. Kiam mi petis plurfoje la GEJ-anojn doni al nia oficialan vidpunkton pri la renkontiĝo en Hungario simple ne venis respondo. Ankoraŭ en oktobro ili plene rifuzis eĉ diskuti la ideon, ke ĝi estu en Hungario, kiam la pola flanko jam plene kapjesis pri la portempa translokiĝo por unu jaro. Ne estis (bona) komunikado inter ili. Intertempe evidentiĝis, ke la germanoj vere volas tion priparoli nur dum la IJK en aŭgusto. Sed tamen ja estis peto de la kune teamo (ĵurnalo de la germana junularo) sendi ideojn pri la futuro, ĉar estis publika alvoko envizaĝlibro pri tio. (Bedaŭrinde mi ne trovis la eldonon aŭ la respondojn ie ajn – mi elkore dankus, se iu informus min.)

Laŭ la logiko kaj la sinsekvo la sekva JES estos jam en Germanio. Oni laŭdire jam eĉ komencis ĝin pripensi/organizeti, sed mi scias vere nenion pri tio. Kial tio gravas entute nun, se la hungaroj ne plu envolviĝos en la organizado post 2015?

Tial gravas, ĉar multo dependas de la pasinteco, kaj mi sentas tiel, ke ni havas respondecon pri la futuro. Mi devas diri al vi, mi estas en malkomforta(=aĉa) pozicio momente. Ĉar laŭ la nombro de la hungaroj en la teamo kaj la dividita laboro oni povus diri sincere al ni: pardonu, ni mortlacas pro la pasinta jaro (troas ambaŭ IJK-oj germana kaj pola), fakte faru kion ajn vi volas, se estos vintra IJS, kaj nomiĝas JES, do ne gravas, ĝi reestos en niaj landoj ĉiukaze la sekvan jaron. Kaj tiam tio povus esti (bona) kialo aŭ klarigo al la granda publiko. Sed por tio, ke la renkontiĝo ne estu tro hungara, kion ajn tio signifas ni bezonas, ke pli da nehungaroj kaj ĉefe antaŭaj organizantoj envolviĝu en la organizadon. Almenaŭ helpe, almenaŭ en la komenco. Momente tio ne vere okazas. Samtempe mi tamen havas tiun senton, ke mi devas respekti la regulojn de JES, la tradiciojn kaj kio ajn JES estas.

Sed kio estas la JES? Ne la IS, ne la AS, sed la JES?

Al tiu demando mi ankoraŭ ne vere ricevis respondon. Mi bezonus eble 4-5 gvidpunktojn por la organizado, ke Stela, vi faru kion ajn vi volas, sed respektu, ke ekzemple la silvestra balo estas tia, la taga programo tio, la kursoj tia kaj la ĝenerala intenco tia. La germanoj montras siajn dorsojn al mi, ne respondis ĝis nun al ajna retletero sendita al la antaŭaj organizantoj, kaj nek la poloj vere klaras pri siaj ideoj. Tio evidente zorgigas min. Ĉar se ne estos ia kion oni volas, tiam ni fiaskos. Kaj mi ne volas fiaski. Mi volas, ke 300 homoj venu, amuziĝu kaj festu la kulturan buntecon de junulara Esperantujo. Sed mi sentas, ke oni ne fidas min, ke ni povos tion fari. Sed samtempe ne estas gvidlinioj. Vere stranga situacio prezentas sin. Mi evidente pli volonte klonus antaŭajn IS-ojn. Ne ĉion, sed plejparte pro ĝia etoso IS-on, AS-on pro tio, ke ĝi malmultekostis kompare al la IS.

Ah, jes, la kostoj. Do, se ni pensas pri la pasinteco de la JES, Saci kaj mi firme diris, ke ni ne organizos sen finkalkulitaj JES-oj 1-4 almenaŭ. Ni ricevis promeson, ke tio jam estas preta. Intertempe evidentiĝis, ke la 4-a finkalkuliĝis nur nuntempe. 5, ni ne scias, 6 finiĝis antaŭ ne tiom longe. Sed tamen. La IJS-finkalkuladoj pretas maksimume 3 semajnojn post la fino de la renkontiĝo. Do, jes, mi havas klare aliajn standardojn. Denove: kial tio gravas? La renkontiĝo estos en alia lando. Prave, sed mi persone ankoraŭ neniam okazigis tiom grandan renkontiĝon kaj ĝuste pro la tradicioj, mi ŝatus vidi tradician buĝeton por almenaŭ havi ideon pri la kostoj. Sed tiujn informojn ni simple ne ricevis… kiam? Tiam, kiam ni provis plani la buĝeton kaj estimi kotizon, kaj ni daŭre malfruis (de la JES, ne tiom grave, de la IJF, damne jes grave) kaj tio estis aĉe. Ke ni komencis ĝusta tempe, iom tro frue, (mi aŭdis la kritikojn…) kaj tamen ne havis retan aliĝilon por la itala renkontiĝo. Malĝoje, sed ne okazis tragedio.

Tio estas unu afero pri la planado por la ĉi jara, sed ekzistas la futuro ankaŭ. Mi povas imagi 2 scenariojn rilate al nia kontrakto kun PEJ: aŭ ni dividos la profiton, se estos entute, aŭ ni trionigos kaj planos ion ankaŭ por la futuro de JES. Ĉar tiu JES en Hungario estas kvazaŭ paŭzo, iu granda T, tempo por pripensi: kiel plu? Tiu kiel plu ne de mi dependas, sed se la rezulto de la hungaria JES estos, ke fakte “neniel” aŭ “kiel ajn ĝi sukcesos, ni ne scias, ni okazigos iel” tiam mi vere ĉagrenos. Ĉar ne tio estas la celo nun. Mi vidas de propra freŝa sperto kiom malfacilas komuniki internacie. Estas terure. Ni devas solvi tiun obstaklon tre rapide, sed ni tamen havas ankoraŭ kelkajn semajnojn por varmigi niajn rilatojn, tamen, mi, persone bezonas iun pli firman ideon pri tio, kion mi kunordigas. Momente krom la teĥnikaĵoj mi ne scias kion mi vendas. Do rilate al tio ni havos privatan kunsidon kun ĉiuj antaŭaj organizantoj de JES meze de majo por diri kion ili pensas: kio estas la realo, nuno kaj la futuro de la renkontiĝo? Mi ekscitite atendas la respondojn.

Kabei? Aŭ nur paŭzi?

Etikedoj

esperanto renkontiĝoj, gej, hej, iej, ijk, ijs, internacia junulara semajno, jer, jes, junulara esperanto semajno, movado, organizado, pasporta servo, pej, ps, renkontiĝoj

Se mi dek foje ne komencis skribi tiun ĉi blogeron eĉ ne unufoje tiam. Estas tiom granda tempomanko inter mezo de novembro kaj nun, jam fino de februaro, ke mi eĉ ne scias kiel koncize priskribi kio okazis. Ĉar ĉio ligiĝas al ĉio. Ne estas apartaj projektoj sendepende de la movado. Mi pensis multe kiel kunligi la perlojn al ĉeno por montri kiel ni estas en la mezo de ĉio, kiel HEJ, IJS, JER, JES, IJK, PEJ, GEJ, IEJ kaj PS kunligiĝas multe pli influante la laboron de ĉiuj kiom oni originale pensus kaj kiel tio eventuale malrapidigas kaj mortigas la laboron, la fluon de informoj en la junulara E-movado.

Tio estas unu afero, ke en mia persona vivo post la kampanjo de la balotoj en oktobro, ni komencis la longegan procezon de la eventuala kunlaboro pri la JES kaj en decembro mi subite ricevis laboron en Bruselo, do devis denove translokiĝi al alia lando. La alia okazaĵo estis la veraj malfacilaĵoj trovi ejon por la IJS. Tio daŭris tro longe (ni trovis la ejon meze de decembro). Fakte la mezo de decembro tute taŭgas rilate al la aliĝilo kaj varbado, sed mem la procezo trovi la ejon estis vere mortlaciga. Tri kialoj estis por tio: parte ni volis helpi la publikon de la renkontiĝo kaj nepre trovi ejon en okcidenta Hungario. Tio estas vere multe pli kosta ol en aliaj partoj de Hungario, maltaŭgaj ejoj abundas kaj montriĝas, ke ne hazarde ekde 11 jaroj ne estis IJS en tiom okcidenta parto de Hungario. Poste pro la negocado kun JES ĉiuj niaj energioj malaperis. La hezitado de la germanoj, la daŭra tempopetado de la poloj post kiam ili donis striktajn limdatojn al ni (kiujn ni ĉiuj respektis) kaj fine, sed samgrave la malaktiveco de tiu parto de la hungara teamo kiu promesis helpi/okazigi IJS-on, sed ne faris. Kaj malgraŭ tio, ke mi plurfoje petis mi ne ricevis uzeblan helpon. Tiuj aferoj mense estas treege lacigaj por mi. Estas limo, kiam mi ne plu povas labori por Esperanto.

Do ni vidu la ligojn kaj la finan kialon por la problemoj laŭ mia vidpunkto. La IJK en 2015 estos en Germanio (organizata de GEJ kaj IEJ – serioze la germanoj organizas kune kun la italoj? Ĉu tio estas pro la itala estrarano de TEJO? Tute en ordo, mi simple ne vidas konekton inter la du organizstiloj, same kiel mi ne vidis inter la germanoj kaj la poloj); la IJK en 2016 estos en Pollando. Tiuj du IJK-oj forprenas multege da energio kaj restas la JES 2015-2016 meze, tutsole, sen organizantoj, ĉar la germanoj estos mortlacaj post la IJK, kaj kiam ili devus antaŭprepari la renkontiĝon estos plejege okupataj per la monda kongreso. La poloj kiam devus plej multe labori por la IJK estus plej okupataj de JES kaj poste lacaj pro la renkontiĝo, la tempo pasas, la IJK pli rapide ol pensite alvenas.

Do la solvo estis peti helpon de ni, la hungaroj. Post 3×2 jara periodo, ni vidu kio okazas, sed povus esti eventuale en Hungario la renkontiĝo. En mia lasta skribaĵo ni estis antaŭ la ĈAR-renkontiĝo. Kaj por ni ĉiuj triope, kiuj reprezentis la hungarojn estis evidente, ke ni vere ne devus akcepti kunorganizi la JES, ĉefe, ke klare ne estas dediĉitaj homoj al la projekto krom unu. La aliaj partoprenis la renkontiĝon, sed ĉefe estas en la IJK-teamo aŭ tamen ne interesiĝis pri helpi. Tiu unusola homo poste iĝis la ĝenerala sekretario de TEJO , do ricevis eĉ pli da laboro de alia Esperanta organizo krom esti la estrarano de PEJ. (Noto surflanka: kiel tio povas esti, ke eĉ du estraranoj de TEJO estas ankaŭ estaranoj de PEJ? Ĉu tio ne igos TEJO-n transformiĝi al PEJO? Kial ne doni alian nomon al TEJO kun tria polo ankaŭ en la kontrala komisiono pri la elektado de nova estraro? Laŭ la influoj, tiel ankaŭ ne estas surprizo, ke TEJO-IJK konkursojn tiom grandnombre gajnas poloj.) Nun aspektas tiel, kvazaŭ mi malŝategus la polojn kaj kolerus kontraŭ ili. Tute ne, mi tre ŝatas ilin kaj mi pensas, ke tiuj aferoj estas rezulto de kelkaj malbonaj decidoj unu post la alia.

Do, la tamen pozitiva/akcepta reago de la hungaroj, kiuj volonte partoprenas la teamon de JES volis unufoje organizi renkontiĝon en Hungario. Ĉar tio ja estas speciala afero. Alie, tio ankaŭ gravas, ke oni ne volas perdi tradicion de granda E-renkontiĝo en la junulara movado. Sed la kunlaboro malrapide funkcias. Kaj tio ne estas la kulpo de la hungara flanko. Mi volis, ke ni pretu per baza hejmpaĝo kaj la aliĝilo por la JES, por montri, ke la laboro okazis multe pli frue ol por la lasta JES. La retpaĝo pretis, la aliĝilo ne, ĉar ni ankoraŭ ne findecidis pri la kotizoj. Ni progresas, sed malrapide. (Laŭplane ni povintus iom paŭzi en la laboro januare kaj reparoli februare pri la programoj antaŭ la JER, kiam ni havos kunsidon pri la strukturo de la tutsemajna programo. Kiel ni iris al ĈAR, nun poloj kaj aliaj naciuloj de la teamo venos al JER (dankegon Saci, ke mi nenion organizas!).) Sed tion ni ne povis fari, la plano ne funkciis, ĉar la buĝeto daŭre ne estas findecidita.

Intertempe pro tio ni ne tre evoluis nian propran aranĝon, IJS-on. Tial mi diras tiel, ĉar dum pluraj atentigoj kaj antaŭkritikoj venas, ke oni timas, ke la JES estos tro-IJS-eca, ni mem ne povas okupiĝi pri la IJS mem, kaj tiuj, kiuj devus pleje inlfui la programon de JES ne montris tro grandan aktivecon rilate al tio. Kompreneble tio ŝanĝiĝos en marto, sed ĝis tiam ideoj jam povus veni, aldoniĝi al la excel-organiza programo, kie ĝis nun estas neniu propono. Tiu skemo de la programo atendas la ideojn ekde la 29-a de novembro. Kompreneble tio ĉio zorgigas min, sed ĉefe malĝojigas. Mia reago ne kolero estas, se oni promesas ion, sed poste ne faras, nur simpla malĝojo.

Mia propra teamo la hungaroj laŭ mia sento iom perfidis la fakton, ke se mi petas, sed poste oni sendas reagon – nur ke oni ne havas tempon – tute ne ofertante kiam fakte havos duonhoron por okupiĝi pri aferoj, tiam mi faros la aferojn, ĉar post iom da tempo ili ne plu povas atendi. Nenio okazas de si mem. Se oni laboras, tio videblas, se oni ne laboras, tio ankaŭ videblas. Tio estas nenio. Nenion en Esperantujo oni ankaŭ tre bone kapablas klarigi, ke tamen estas io. Vidante ekzemple la kazon de Pasporta Servo, estas homoj kiuj promesas la retpaĝon, promesas la ĝisdatigon kaj informojn, kaj estas iu, kiu fakte faras. Kiu estas pleje atakata? Tiu, kiu volas, ke oni simple lasu lin labori. Jes, tiu, kiu laboras pleje povas montri rezultojn. Tion eblas kritiki. Tamen, nun kiam vera libro en 2015 post 2011, do 4 jaroj(!) povus aperi, oni ne volas plenigi malmultajn, vere bazajn petojn por helpi la laboron. Oni trovas kialojn, parolas pri aliaj aferoj… Kiu demisiis ne malaperas de la tasko. Kion signifas tiam demisii, se ne forfikiĝon de la laboro? Kial oni ne akceptas la respondecon malaperigi tiun homon kaj daŭre engaĝiĝas en pli kaj pli da dramo? Kiel tio povas esti, ke nun kun programoj, komputiloj, teknologio estus multe pli facile aperigi ĝisdatigitan libron antaŭ la somero (homoj vojaĝas ĉefe tiam, sed ne nur – fakte povus pleje uzi la PS-on), sed neniu kuraĝas diri: faru la laboron tiu, kiu fakte laboras kaj donas la promesitajn rezultojn? Kial?! Pri la mono jam mi eĉ ne volas paroli. Indus, sed tio estas vere surflanka afero kompare al la grandegaj problemoj ene de TEJO kaj la PS-teamo. (Ĉar se vi ankoraŭ ne sciis, PS estas ja projekto de TEJO, sed tio laŭ mi tute ne videblas.) Kompreneble publike oni ja ne parolu pri la problemoj, ĉar tiam la homoj ekscios. Kion signifas tio, ke la lasta libro aperis en 2011? Ĉu tion, ke ĉio iras glate? Ĉu vi (TEJO-estraro) pensas, ke homoj estas vere tiom stultaj?

Do tiuj aferoj okazis en la pasintaj monatoj kaj mia laboro ne helpas mian entuziasmon. Mi ŝatas agi, kiam ni kune faras. Tio estas la plej bona parto de ĝi. La spirito de la grupo, la kunkreado. Rigardi de ekstere, kaj atendi kio okazos estas sinteno de unu el miaj tre bonaj amikoj. Mi serioze ne komprenas kial oni pensas, ke io ajn ŝanĝiĝos, se oni ne partoprenas helpi solvi la problemojn. Oni ne devas esti spertaj, ne ĉiuj devas kunordigi, oni simple devas voli helpi iomete. Tiam neniu devas labori multe, nenies bonintenco estas eluzita kaj misvojita. Mi scias, ke ekzemple pro mia kono de aferoj igas min fari/pripensi/rememori aferojn pli rapide. Sed oni povas tion lerni. Kaj ĉefe, se oni akceptas taskon, oni faru. Se oni malakceptas taskon, tiam ne faru kaj foriru, ne restu kaj konfuzu homojn pri via rolo. Ĉar supozeble vi nur aspektigas vin kiel grava persono, sed fakte vi plene malhelpas la laboron de la aliaj. Aŭ ne daŭre koleru kaj plendu pri aferoj kiuj okazis antaŭ 10 jaroj. Tio estas simple stulte. Kio okazis, okazis. Forgesu kaj vivu en la prezento. Faru aliel. Helpu nun! Aŭ finfine damne silentu! Neniu el tiuj du tipoj de homoj (estas fakte unu tipo, du variantoj) estas pli venena por la movado laŭ mi.

Ni reiru al la JES, ni vidas kiel fine estas preskaŭ 2/3-one la tasko de HEJ momente, unue helpo, poste pli, kaj pli. Aŭ kunordigado aŭ financoj estis la demando. Kiel kvazaŭ tio estus bela oferto por ni. Vere pretendema. Sed povas esti, ke pro la grandaj taskoj la poloj eĉ ne rimarkis, kion ili fakte petis de ni. Kaj ni povintus diri ne, sed ni ne faris. Pro la amikeco, pro la espero, ke aferoj ŝanĝiĝos en la movado, se ni helpas. Mi bedaŭras, ke mi momente ne vere vidas helpon de ene. La duono de la TEJO-estraro ne laboras, jes, mi rimarkas tion, ĉar eĉ ili mem skribis tion en la letero pri siaj propraj taskoj. Kiel tio estas rolmodela? Kiel tio inspiru homojn? La fiŝo ja malbonodoras pro sia kapo. Tiuj, kiuj ja laboras okupiĝas ĉefe pri eksteraj rilatoj, do ekstere de Esperantujo al la mondo. Ne gravas, ke iom post iom tute ne eblos kion oferti kion TEJO faras, ĉar tio estus fakte, kion la LS-oj faras.

Ah, pardonu! Mi forgesis la IJK-on! La plej grandan junularan renkontiĝon en la mondo dum la jaro! Fakte jam ne plu, kaj jam de longa tempo ne plu. Sed la aspekton oni ja devas havi, do tiu IJK, kiu jam de jaroj ne allogas multe da homoj pro ĝia vere disfalanta organizado en ĉiuj landoj. Ekzemple ĉu la IJK finfine okazis aŭ ne en Isrealo? Fakte en kiu urbo? Oni tiom foje ŝanĝis, ke mi ne plu scias. Sed, la IJK ja devas okazi. Ne gravas kiom da forto ĝi kostas de tiuj aktivuloj, kiuj lastmomente provas ion fari, kaj ankoraŭ laboras en la movado… IJK devus esti la pinto de la jaro, la honoro, sed nun ĝi estas nur pezo sur la movado. Plej bone videblas tio, ke tiuj okazigas ĝin, kiuj ankoraŭ iom povas fari ion en siaj landoj por Esperanto. La bankrota GEJ, kaj poste PEJ kun siaj estraranoj en TEJO. Tiu mensogo kostas multe, ĝi forprenas de tie, kie ankoraŭ estas iom da forto kaj postulas pli kaj pli de malpli kaj malpli da homoj. Terure, same, kiel en aĉa demokratio. Ne funkcias, kaj fakte tio ne plu estas demokratio. Tial aktivaj homoj kiel mi volas kabei. Aŭ, do en mia kazo eblas eble nur paŭzi, ĉar mi estas denaskulo. Sed tion nepre. Estas malfacile ne reagi kiam oni vidas, ke ĝi bezonatas kaj lasi, ke la aliaj (ne) faru la laboron. Sed do estu tiel. Laŭ mi IJK ankaŭ meritus paŭzon. Tio devus esti nur la ĉerizo sur la kuko. Sed se la kuko ne ekzistas, kial nepre voli meti la ĉerizon en la aeron? Ĝi ne restos tie, ĝi falos. Kaj tio estas la tragedio. Tiom aĉe kiom la movado de ene putras. La ideo de IJK vere malrapide mortigas la movadon. Bedaŭrinde. Por povi pensi pri solvoj kaj rehavi la enan fajron mi bezonas paŭzon.

Teamoj, teamanoj – kiam simple ne sufiĉas la aktivuloj

Etikedoj

as, esperanto aranĝo, esperanto renkontiĝo, esperanto renkontiĝoj, gej, germanio, hea, hej, hungara esperanto junularo, hungario, ijs, internacia junulara semajno, is, jes, junulara esperanto semajno, kongreso, maljunuloj, pej, pollando, teamo

Ekde kiam mi reaktiviĝis en la Esperanto movado fine de januaro, 2013 granda parto de la laboro estas organizado de renkontiĝoj. Tio kompreneble signifas, ke bezonatas ankaŭ teamo, ne nur kunordiganto.

Intertempe jam estas la fino de 2014 kaj nia teamo kompare al la somero de 2013, kiam ni organizis IJS-on en Tiszafüred, do, la teamo ŝanĝiĝis. Tio estas natura afero, ke homoj venas, foriras, ni povus pensi. Tio parte estas vero, tamen ni konas teamojn, kiuj dum pluraj jaroj kune organizas sen granda ŝanĝo en ĝia kerno.

Tio ne okazis ĉe ni, kaj la kerno estas eta momente. Kial tio okazas, ke post sukcesa renkontiĝo kaj granda teamo malpli ol duono ne plu aktivas post la somero? La respondo estas tre simpla: la vivo kaj eblecoj rezultas tion. Pluraj teamanoj estas studentoj, kiuj tre seriozas pri ambaŭ la universitato kaj mezlernejaj studoj. Pluraj ĝis nun enorme lernis por esti akceptita al la universitatoj, kiujn ili volis, kaj nun, ke ili studas ekzakte kie ili volas, do, nun la universitato estas la defio por ili. Komenci, alkutimiĝi, daŭrigi la studadon alie, en nova loko, estas malfacile.

Kelkaj, kiuj ĝis la somero studis poste bezonis trovi laboron. Kaj vi ĉiuj scias, ke plej facile estas Esperantumi dum la studjaroj pro la ferioj, sed tio jam estas nur bela memoro kiam vi bezonas negoci libertempon. Ĉiam estas iu, kiu laciĝas post la organizado tiom, ke prefere ne volas daŭrigi, ĉar la organizado kaj movadumado ne ĉiam alportas nur plezuron kaj ja estas multe por fari sen fakte ĝui la renkontiĝon mem. Ĉe ni estas ankaŭ la demando aŭ dilemo de la aĝo. Unu membro de la teamo iĝis 30 jara, do post la elektado de la nova estraro ni havos je unu malpli por la organizado de la IJS. Ankaŭ pri HEJ oni pensas, ke la organizo estas kontraŭ „super 30”, sed tio ne estas vero. Ni simple ne ŝanĝis la statuton por permesi havi pli aĝajn estraranojn, ĉar tio estintus pro unu homo, ne pro la ideo, ke ni ĝenerale volas tion. Estas tre facile esti atakata pro tio, anstataŭ pripensi, kial la junuloj devas servi kiel organizantoj ĉie. Tio estas unu el la plej oftaj kritikoj, kiujn ni ricevas. Oni kompreneble povas helpi la junulojn super 30 ankaŭ, sed se vi ne akceptas, ke eble viaj proponoj ne plaĉos al la homoj kiuj estas ja parto de la celgrupo, tiam prefere ofendiĝu hejme, en la soleco de via loĝejo kaj ne lacigu la junulojn per tio.

Dum la balo de la 25-a IJS ni invitis la antaŭajn organizantojn de tiu ĉi aranĝo, kaj tio rezultis, ke ni “rehavas” malnovan organizanton, kiu volonte revenis labori kun ni. Do rezume: ni havis 4 lernantojn, 4 universitatanojn, 2 homojn jam kun laboro. Nun ni havas 1 lernanton, 3 komencajn universitatanojn (unu eksterlande), 4 laborantojn (1 tre malproksime de Budapeŝto, do pri daŭra laboro sabate, ne eblas persone organizi, unu super 30) kaj unu senlaborulon. Tiu lasta estas mi.

Mi havas multe da laboro, nur ne ricevas monon por ĝi. Tio estas mia persona problemo, kaj ĝuste pro la laboro de tiuj, kiuj ja havas propran laborejon ne plu havas tempon agi en la E-mondo, aŭ eventuale maljunas por tio. Tiel ni nun havas 4 dediĉitajn homojn por ĉiuj projektoj kaj la aliaj eble helpas, sed oni ne rajtas kulpigi ilin, se ne plu volas aŭ simple ne povas. Ni ĝoju, ke ni havas entute 4 aktivulojn, kiuj faras multe da laboro, do t.e. tri krom mi.

Kial mi matematikumas tiom? Tial, ĉar kiam estas projektoj, kaj naskiĝas ideoj pri kunlaborado ni bezonas scii kiom da homoj povos sindediĉi por ili. La afero estas tre aktuala por HEJ. Ni estis en tri projektoj kaj ni bezonis vidi kiel ni povos partopreni ilin. Unue mi skribos pri la du fiaskoj, kaj poste pri io, kion ni eble povos realigi. Unu estintus inter la 4 mez-eŭropaj landoj por fari junularan renkontiĝeton, semajnfinan, nur por komencantoj en Esperantujo. Tiu afero ne okazis malgraŭ provoj. Unue: nur reprezentatoj de du landoj aliĝis al la afero fakte farante aŭ priparolante ion, la aliaj du nur promesis helpon aŭ simple ne respondis al retleteroj, skajp-invitoj. La poloj insistis komenci la projekton jam printempe pro la limdato de la konkursoj por povi gajni monon de Viŝegrada fonduso, malgraŭ tio, ke la hungaroj diris, ke ili ne havos tempon ĝis junio. Mi persone ne povis kontroli la tekston kaj la bezonatajn aferojn por la konkurso, simple tute ne povis helpi ĉar miaj finaj ekzamenoj kaj la limdato de mia tezo estis ekzakte tiu tempe. Ni kompreneble ne gajnis, la sendita afero estis malbonkvalita, kaj estis priparolita poste dum la IJS, sed ni decidis ne plu labori pri tio, ĉar sen aktivuloj el ĉiuj landoj, sen mono, sen kono ankoraŭ ne eblas realigi tion.

Due, dum la tuta jaro mi ricevas leterojn kaj kritikojn, ke la junuloj ne volas kunlabori kun la plenkreskuloj pri la E-movado en Hungario. Tio signifas, ke ili volas, ke ni organizu aferojn por ili, aŭ ili volas helpi nian laboron per konsiloj, kiuj ne estas uzeblaj pro tio, ke ili tute ne scias kion bezonas IJS organizado, aŭ junulara renkontiĝo tutĝenerale. Mi pensis, ke estus bone organizi ion kune, do proponis la fortojn por la printempa JER transformi al Hungara Kongreso kaj havi komunan temon, diskutrondojn kiel envolvi komencantojn, junulojn al la E-projektoj, renkontiĝoj. La problemo estas, ke ni volis komenci la laboron kun HEA, kaj havis unu babiladon kune, sed ĝi konsistas nur el 2 personoj, kiuj eventuale laboras por la organizo. Ne pli. La estraro ne laboras krom tiuj 2 homoj. 1 kiu havas sperton pri la junuloj, la movado, organizado, kaj 1 alia, kiu fakte eĉ preskaŭ ne parolas Esperanton kaj ne vere komprenas la movadan parton, nur la teĥnikajn aferojn pri la mona parto de la asocio. Tre grava tasko, tamen ne sufiĉas por la organizado. Do tiu, kiu ne komprenas, kiom profunde la E-movado en Hungario bezonus E-Kongreson decidis pri ne okazigado pro monaj kialoj antaŭ provi trovi solvon kune kun HEJ pripensante alian lokon, provante aliajn lokojn. Tutdomaĝe. Do bone, ni prefere ne engaĝiĝu kaj lasu la projekton por aŭtuno 2015, eble prefere kunlaborante kun aliaj organizoj, ekzemple ILEI aŭ iu alia, mi ne scias momente. Tamen tempo kaj energio denove perdita por nenio.

Kaj nun ni alvenas al la granda fiŝpeco de mia rakonto: JES. Jes, la fama Junulara Esperanto-Semajno. Tiu renkontiĝo al kiu mi plurajn artikolojn dediĉis. Kie mi komencu? Do, eble unue per la bazoj. JES, organizita de PEJ kaj GEJ, do la polaj kaj germanaj junuloj kune alvenos al sia 7-a jaro de sia rilato en 2015. La IJK en 2015 estos en Germanio, la IJK en 2016 estos en Pollando. Kiu okazigu do ĝin? Ĉu estas sufiĉe da gejunuloj en ambaŭ landoj por fari inter tiuj du grandegaj aranĝoj la silvestran renkontiĝon de Eŭropo? La organizantoj de la antaŭaj jaroj pensis, ke ne, tio ne eblas, do petis HEJ helpi pri ĝi ankoraŭ fruprintempe ĉi jare. Poste PEJ kunsidis, kaj ni ricevis retleteron tuj antaŭ la IJS (2 tagojn antaŭ la komenco) repripensi la kunlaboron, ni diru, malĝentile, sciante, ke ni estas tutokupataj per la organizado de nia propra evento. Do, ni interkonsentis pri la komenco de oktobro. En septembro HEJ kunsidis kaj ekparolis pri tio, kiu povus partopreni en la organizado kaj kiu respondecus pri kio, kiajn kondiĉojn ni havas, kaj kion ni povas oferti. Eventuale la renkontiĝo estus en Hungario kaj pri la lokaj aferoj kaj ekskursoj ni povus helpi, sen la financoj aŭ kunordigado por ne „forpreni” la eventon, sed plene subteni la tutan teamon. Ni fervore komencis serĉi lokojn, kaj trovis du, kiuj sufiĉe bonas por la organizado, ne tro malproksime de Budapeŝto kaj atendis la skajpan kunsidon preta por la laboro.

Kio okazis? La dua frazo de la germanoj estis, ke ili ne volas JES en Hungario. Tio ne estis la interkonsento de GEJ kaj PEJ. Se ni restas ĉe la formaleco de la afero, ni povas vidi, ke ne ekzistas renovigita kontrakto jam de pluraj jaroj, do fakte tio ne gravus. Pli gravas, ke la germanoj daŭre havas la premon de ekstere por okazigi renkontiĝon, kiel IS en la pasinteco. Ĉiuj nunaj aktivuloj en GEJ estas tie de malpli ol 2 jaroj, do ili ne scias kian taskon ili devus plenumi, ĝuste pro la malsperteco kaj la fiereco pri la pasinteco. Do, ili decidis tiel pro multaj kialoj, bone. Fine ili konsentas ne organizi ion ajn paralele al eventuala hungara JES, por ne fari konkurencon, sed preskaŭ plene rifuzas helpi ajne. Intertempe evidentiĝis, ke la antaŭe tutstabila GEJ bankrotiĝis, sed tion ili forgesis mencii al ni. Do, tial tute neis fari la financojn por hungara evento kvazaŭ ili ne povus fidi la hungarojn, sed ne temis pri tio. Ke ili mem povus okazigi la renkontiĝon, se la poloj ne povas. Mi dubas tion, ili eble dankos nin poste, ke ili ne devis organizi ankoraŭ unu semajnon por E-istoj. Nek la poloj sciis pri la situacio. Unua signo de supozeble ne tro bona komunikado inter la du teamoj. La kvalito de organizado multe dependas de la komunikado kaj ĉefe se temas pri internacia teamo. Mi partoprenis du JES-ojn kaj al mi tute klaris, ke ili ne sufiĉe bone kunlaboras, la informado kaj la kvalito de organizado, aperado de aliĝilo malfruege en la pasintaj jaroj suspektigis ion similan. Nun la hungaroj povis vidi tion en viva konversacio. Tiam mi perdis entuziasmon. Vidante, ke la poloj kaj la germanoj tute ne interkonsentis pri la kondiĉoj de la hungara partopreno. Originale ni pensis, ke la afero estos preskaŭ nur formaleco kaj ni komencos la laboron, sed ne, anstataŭe ni ŝokiĝis vidante la rilatojn, kaj pridiskutis tion en paralela fenestro de skajpo nur kun la hungaroj.

Post kelkaj tagoj… letero. Ni organizu kun la poloj, ĉiu kaze estus ilia tasko okazigi ĝin en Pollando, ĉi jare JES estos en Wiesbaden. Plena cirklo, 3×2 jaroj, kial ne provi ie alie? Sed. Aŭ ni faras la financojn, aŭ ni ĉeforganizas. Granda diskuto inter la junuloj de HEJ. Originale tute ne temis pri tio! Ni sciis, ke tio okazos, ke subite ni devos multe pli fari ol la unuaj petoj kaj interkonsentoj, damne! Se mi kunordigas, kiu faros IJS-on?… Do, fine mi akceptas. Sed petas le teamon de la poloj la sekvan semajnon. Intertempe ni daŭrigas la laboron, vizitas la ejojn, daŭre pridiskutas kiel okazigi JES kun kiuj, kie. Sed ne venas propraj informoj de la pola teamo. Ni atendu ĝis ĈAR, ĝis la fino de novembro por la teamo. Do, klare ne estas sufiĉe da homoj tie, ĉar estas nur unu homo, kiu plene okupiĝas pri la afero, kiu ricevis la taskon kaj laboras pri/por ĝi, ĉiuj aliaj silentas. La IJS organizado tute haltas pro JES, ni ne havas ejon, eĉ ne okupiĝas pri la serĉado post la fiasko kun la loko en la urbo Sopron pro la malfleksemo de la restoraciestro tie. Tio simple ne funkcias. Ni bezonas alian lokon. Ne trovas. Nek vere serĉas, daŭre ni parolas nur pri JES, uzas la IJS-liston nur por JES kaj mi malrapide freneziĝas, ke estas du renkontiĝoj sen vera helpo.

Do, nun okazos ĈAR ĉi semajnfine. Mi gvidos kunsidon pri la renkontiĝo. Triope veturos la hungaroj por vidi kiel ni statas. Tio estas la lasta ŝanco de la poloj. Fine, JES ne estas nia renkontiĝo, sed per IJS ni ne evoluas pro la malfruo de PEJ. HEJ ĉion faris ĝustatempe, kunsidis, okazigis, organizis, serĉis. Aperis ĝustatempe por skajpkunsidoj, priparolis. En PEJ estis eĉ homo kiu venis saluti la homojn, kaj ĝisis ĉe la fino, sed nenion aldonis al la konversacio intertempe, ne alportis ideojn, opiniojn… Kiel eblas tiel kunlabori? Ni vidos post la semajnfino, venas tempo por LA decido. Ĉu fari JES en Hungario aŭ ne? Ni vidos…

Voluntuloj, laboro, rezultoj… sindono kaj egoismo?

Etikedoj

as, esperanto aranĝo, esperanto renkontiĝoj, gej, hej, hungara esperanto junularo, ijl, ijs, is, jes, kunlaboro, organizado, pej, problemoj, ses, voluntulado

Mi koleras. Mi pensas, ke ne estas hazardo, ke miaj universitataj studoj tiom bele intermiksiĝas kun la E-movado. Por unu el miaj fakoj mi devis elekti iun temon pri kiu mi pasias. Mi preskaŭ tuj pensis pri volontulado. Nuntempe mi legas artikolojn rilate al ĝi kaj demandas min: kial oni voluntulas? Ĉu estas diferenco inter voluntuloj?

Kompreneble estas. Mi ĉefe volas analizi la diferencon inter tiuj homoj, kiuj volontulas, ĉar ili kredas je la celoj de la organizo kaj tiuj homoj, kiuj simple volas gajni ion pere de ĝi por si mem. Ĉu estas eblo havi ion en la mezo? Kiel funkcias organizo, kiu ne povas funkcii sen nepagata helpo kompare al asocio, kiu havas ankaŭ pagatan helpon?

Tre interesa temo. Ĉu vi sentas ĝian fortan ligon al la E-movado? Do, rilate al tio mi devas diri al vi, ke mi koleras! Mia teamo kaj mi laboras tre multe por la JER kaj IJS, por la sukceso de tiuj eventoj, por la bonfarto, amuziĝo, lernado, distriĝo de la partoprenantoj. Ne estas facile. Ni ĉiuj aŭ laboras, aŭ studas (serioze), aŭ ankoraŭ estas en mezlernejo. Devoj, ekzamenoj, limdatoj abundas krom la organizado.

Tamen, ekzistas homoj, kiuj simple envias nian sukceson. Aŭ ne envias, sed volas malhelpi. Ĉu vi konas la diraĵon: se vi ne helpas, almenaŭ ne malhelpu? Hungaroj kutime estas sufiĉe pesimismaj tiurilate dirante: estas nur ni, nia karaktero, nia kulpo, ni kaŭzas tion al ni mem. Sed mi vidis tion ankaŭ eksterlande ĉe aliaj eventoj, en aliaj organizaj teamoj. Ne, mi ne parolas pri la sana konkurso, kiu klare ekzistas.

Ĉu vi volas scii la sekreton? La respondo simplas: multege da laboro. Bonaj ideoj, teamanoj kiuj respektas kiu, kiam ne havas tempon; oni ne devas petegi iun por akcepti laboron farindan; oni ne ofendiĝas, se iu trovas eraron en sia laboro, sed simple dankas por la plibonigado de la teksto/retpaĝo/sendinda retletero. Eĉ se estas malfacilaĵoj ni vere provas aferojn fari kune, solvi kune. Mi loĝas eksterlande, la aliaj hejme ne ĉiuj en la sama urbo. Ne estas facile agordi tempojn por skajpkunveno. Subitaj tute strangaj eraroj de la retpaĝo aperas, kiujn ni ne komprenas… Mi vere povus listigi eĉ pli. Ne indas. Mi certas, ke vi komprenas.

Do, daŭre restas la demando: kial mi koleras? Ĉu vi ne kolerus, se iu, kiu tre bone konas la defiojn de organizado, ĉar ĉeforganizis, helpis, faris la saman laboron antaŭ ne tiom longe ĉe landa retlisto proponus nuligi IJS-on, ĉar SES estas pli bona? Same nuligi IJL-on*, ĉar kial la hungaroj havu du somerajn renkontiĝojn? Pli profesia laŭ ŝli. Nuligi la novan renkontiĝon de la Hungara Esperanto-Asocio, ĉar ĝi similas al SES? “Kial ni ne sendas la hungarojn al Slovakio? Ĝi estas sufiĉe proksime.” Mi pensas, ke landa movado bezonas siajn landajn eventojn. IJS estas sufiĉe internacia, do ankaŭ eksterlandanojn interesus/as, se ni decidus/as ne okazigi la eventon. Mi havas vere nenion kontraŭ SES, jes, ĝi estas pli malpli proksime, sed ne estas nia evento. IJS estas alia aranĝo, simple tute alia sento, aliajn homojn allogas kun alia celo, kaj ĉefe: estas la nia.

Mi ne ĝojis kiam GEJ kaj PEJ decidis kunigi IS-on kaj AS-on. Mi jam plurfoje skribis pri tio, estas klare, ke mi ne ŝatas la rezulton. Samtempe mi pensas, ke nek la polan, nek la germanan movadon helpis la ŝanĝo. Tio estas mia tute subjektiva sperto.

Reen al ekzemploj, venu numero du: iu hungaro decidas veni nur sabate al la renkontiĝo, nur dumtage, sed simple ne registriĝas. “mi ne volas dormi tie, mi nek volas manĝi” kiel defendo skribas en la respondo de la retmesaĝo, kiun ni sendis al ŝli. Ne respektas la organizantojn per simpla aliĝado. Vi simple aliĝu kaj menciu en la komento, ke vi venos nur por duono de la tago. Kial tiom gravas tio? Ni diru 40 homoj manĝas/dormas en la ejo, kaj 20-25 decidas nur aperi dum la tago… tiu multon ŝanĝas por ni. Kaj jes, ni devas pensi pri tio. Depende de la programo, la aĵoj bezonataj, havi ŝildon ankaŭ por tiu persono ktp. Fakte temas pri homo, kiu ĉiam nur iomete malhelpas, nur iomete forprenas de nia tempo – kaj tio rezultas entute sufiĉe multe da tempoperdado por ni.

Ekzemplo numero tri: same organizanto, kiu jam ĉefis la eventon antaŭe. Kio estas la problemo, se helpo estas ofertita? Principe nenio. Tamen, mi sentis, ke io ne estas en ordo kun tiu persono. Do antaŭ aldoni ŝlin al la organiza listo mi decidis demandi ion tre mallongan, klare ion, kies respondo tuj montrus sian veran vizaĝon. Ĉu vi volas diveni kio okazis? Mi pensas, ke vi scias. Nenio. Nenia letero. Anstataŭ la respondo mi ricevis leteron de iu alia persono, kies rolo estis kvazaŭ mesaĝisto. Kompreneble mia letero montris, ke temis pri simptomo laŭ mi sufiĉe konata en la E-movado: mi estas fama, mi gravas ĉi tie. Mi ne bezonas jam labori por montri kiom grava mi estas. Mi meritas la atenton kaj ankaŭ la rezultojn de la laboro al kiu mi ne kontribuis, nur donis mian nomon… La mesaĝisto transdonis la mesaĝon, kaj mi reagis jene: bele kaj bone, sed prefere mi volas aŭdi de la persono mem. Mi havas tempon atendi. Daŭre nenia respondo, nenia letero. Tute ne surprize. Kial tio gravas? Mi volas havi homojn sur la organiza retlisto kiuj faras la laboron. Mi ne havas tempon servi egoojn.

Konkludo: mi ne estas stulta. Dum la pluraj jaroj en la movado kelkfoje pli, kelkfoje malpli profunde, sed tamen serioze mi pensadis: kial mi faras tion? Kial mi dediĉas tiom da tempo al kelkfoje streĉa, kelkfoje maljusta laboro? Ĉar komence, se vi estas denaskulo vi nur (mal)rapide iĝas parto de la afero, vi ricevas malgrandajn taskojn, kaj poste la akvo pli kaj pli profundiĝas. Kiam la etoso aĉis, kaj kontraŭ la maljustecoj neniu protektis/apogis min malgraŭ mia peto kaj helpo, jes, tiam en januaro 2010 mi ĉesis partopreni. Ne indas, tiel ne. Kaj doloregis mia koro. Mi volis esti parto de la teamo, sed mi sentis, ke tiel ne eblis. La tiamaj teamanoj estis perditaj, kelkaj novaj, kelkaj timemaj, kelkaj simple hipokritaj. Mi ne plu volis esti parto de ĝi. Mi tiam tiom sukcese varbis por IJS 2010 en Pécs, ke la servilo de la retpaĝo simple ne kapablis elteni la troan interesiĝon kaj fuŝiĝis. Kio estas tio, se ne sukceso? Kaj mi sentis humiligita, ke mi devas klarigi, kial mi bezonas helpon kontraŭ sangosuĉanto en la grupo.

Nun mi estas la ĉefo kaj mi ne toleras, se iu atakas nian teamon. Ne de HEJ, ne de JER, sed de la IJS. La sama teamo faras kompreneble ĉion. Ni estas HEJ. Se ni havas sukceson en unu loko la entuziasmo senteblas dum la alia laboro. Same pri malsukceso kaj konfliktoj. Sed la 50 aliĝintoj por la renkontiĝo, kiun ni planis originale en Germanio dum la JES por eble 30 homoj, maksimume 40, rezumas la eksteran entuziasmon pri nia laboro. Eble la retpaĝo fuŝis dum tagoj, eble ĝi aperis malfrue, eble estis problemo pri la lokoj (kiel preksaŭ ĉiam en ĉiu evento io fuŝas), eble estis iomete tro komenci organizi IJS-on por ne plu prokrasti kaj samtempe havi ankaŭ alian renkontiĝon 10 semajnojn post la decido, sed jen. Tio estas laboro, ne babilado pri kiel oni devus fari, ne helpaj komentetoj de ie kaj alie, sugestoj pri simple nuligi 2 eventojn de la hungaraj asocioj, ĉar estas alia, profesie organizita renkontiĝo. Kaj, kio tiam? (Pensas mi.) Tio estas klara insulto!

Mia motivo estas la jena: mi ĝojas, kiam mi laboras por Esperanto! Mi bonfartas, min inspirigas la homoj kun kiuj mi laboras. Mi ŝatas pensi kune, esplori kune, fari kune. Kaj egoo kun miaj voloj de la movado restas ekster la organizado. Simple. Simple?

* Internacia Junulara Lingvotendaro – renkontiĝo de la Hungara Esperanto Asocio, nova evento, nur la 3-an fojon estos organizata ĉi jare komence de julio. Alcelas nur bazlernejanojn kaj gimnazianojn por instrui la lingvon intensive al ili, klare ne havas la saman celitan aĝgrupon, nek intencojn kiel IJS.

Ĉu eblas disigi siamajn ĝemelojn?

Etikedoj

as, esperanto renkontiĝoj, gej, germanio, ijk, intervjuo, is, jes, konkuro, kritikoj, lukiz, nova jaro, nowy sacz, pej, pollando, sarajevo, tejo

Kelkfoje por nova ideo vi bezonas malpurajn manojn. Pli ofte – ĉefe ĉe E-renkontiĝoj – bierojn. Nun venu profunda intervjuo kun LukiZ – kiel plej multe da homoj konas lin – kiu estas la prezidanto de TEJO. Ĉio, kion vi ne sciis ĝis nun pri JES. Li ĉeestis ĉe ĝia naskiĝo, asistis la organizadon. Mi demandis lin pri la pasinteco, pri kritikoj, pri la estonteco. Li respondis helpeme ĉiujn miajn demandojn. Mi tre dankas lian tempon kaj dediĉon.

Stela: Kiom da IS-ojn vi partoprenis?

LukiZ: Neniun, mi neniam povis, ĉar mi ĉiam semtempe organizis ASon ;).

Kiom da AS-ojn?

ASojn mi partoprenis ĉiujn ekde 2004, do sume estas kvin.

Ekde kiam AS ekzistas?

Ago-Semajno (kun tia nomo) ekzistis ekde 2002, antaŭe okazadis iuj novjaraj kunvenoj en Zakopane organizataj de Varsovia Vento.

Kaj JES? Ĉu tri?

Jes, mi partoprenis en ĉiuj, do tri JES.

Kio estas la historio de JES? Kies ideo ĝi estis?

La ideon, ke iam devas okazi kuniĝo de AS kaj IS supozeble havis tre multaj homoj, ĉar simple ŝajnis natura ke tio finfine devas okazi. Estis pluregaj homoj, kiujn ege ĝenis tiu problemo, ke ĉiam necesas elekti kiun parton de amikoj revidi novjare. Sed la ideo de JES mem kreiĝis en MIRO 2008 Duga Resa en Kroatio. Rolf Fantom kaj mi estis drinkantaj nemalmulton da biero kaj babilantaj pri neceso solvi la problemon. Tiam kreiĝis ideo kaj nomo de JES: Junulara E-Semajno. Krom elpensi la nomon, ni ankaŭ preparis agadplanon por realigi la ideon, do unuavice konvinki organizantojn de ambaŭ aranĝoj al la ideo. Ĉe la pola flanko estis sufiĉe facile, la ideo tuj estis akceptita entuziasme. Pli da opozicio estis je la germana flanko, interalie pro duonjarcenta tradicio de IS. Tamen plejparto de homoj tute bone komprenis la problemon, ke la aranĝoj ekzistas aparte kaj partoprenantoj tion ne ŝatas. Same videblis tie kreskanta populareco de AS kaj malkreskanta de IS – dum lastaj du jaroj de aparta ekzisto AS estis pli granda el la du aranĝoj. Do finfine ankaŭ germanie la ideo estis akceptita. La fina interkonsento kaj kontrakto estis farita dum renkontiĝo en Berlino kie estis prezidantoj kaj vicprezidantoj de ambaŭ asocioj, kaj ĉefrespondeculoj pri AS kaj IS. Al la ĝenerala publiko tiu informo estis anoncita duonhoron post novjara nokromezo dum AS kaj IS 2008 pere de filmo farita en Berlino. Do tiel kreiĝis JES.

Via longa respondo montras bone kio kiel okazis. Bela revo, sed reen al la realo. Kiel ĝi funkcias en praktiko? Teorie sonas bone, kvankam oni devas kompreneble kompreni la germanan flankon pri la longega tradicio. Ĉu estas ideologismo en ĝi, aŭ simple du renkontiĝoj estu unu por ke la partoprenantoj estu en unu loko, ne du?

Estas parto de interna ideo de Esperanto, ke ĝi kunigu homojn. Aparta ekzisto de du tre similaj aranĝoj samtempe kaj samregione tute ne estis plenumo de tiu ideo – tio estis tre sentebla tiam en opinioj de eŭropa Esperanto-junularo. Organizantoj de ambaŭ aranĝoj plurfoje aŭdis de homoj “mi tre ŝatus veni al IS, sed mi ne povas ĉar mi iras al AS” kaj inverse. Ĉefe estis la partoprenantoj, kiuj postulis tion. Sed ja estas ankaŭ aliaj praktikaj kialoj. Ekzemple mi en tiu periodo instruis Esperanton en Varsovia Vento. Estis al mi tre malfacile klarigi al novuloj jen ideon ke Esperanto kunigu homojn kaj jen situacion de konkurenca ekzisto de du aranĝoj kun aparta malfacileco decidi kien iri.

Sonas tre bele, sed nun venu la la malfacilaj demandoj. J Kial venis la ideo pli fortigi AS-on? Kial ne helpi IS-on, grandega, longa tradicio, forta renkontiĝo, kaj kiam ĝi komencis malpli boniĝi antstataŭ helpi aperis konkura renkontiĝo. Tio ne vere estas Esperanta maniero fari aferojn.

Fakte ne vere estis ideo plifortigi ASon, tio simple iel mem okazis kaj ni mem, kiel organizantoj de AS ne vere komprenis kiel. Ĝi ekzistis dum longa tempo kiel aranĝo al kiu venadis ĉirkaŭ 60-80 partoprenantoj ĉefe de orienta Eŭropo, kiuj simple pro financaj kial ne povis iri al IS. La etoso tie estis tre bona, pro tio AS famiĝis kaj ankaŭ okcidenteŭropanoj volis amase veni al ĝi. Tiel anstataŭ kutimaj 60-80 partoprenantoj al AS 2006 subite venis 180. Kaj rilate duan parton de Via demando, estas al mi malfacile respondi, ĉar miascie estis tiaj provoj, sed ili estis antaŭ mi estis en kerno de AS-teamo. Laŭ tio kion mi aŭdis iam poloj propnis al GEJ kunlaboron kaj okazigon de IS en Pollando, por ke povu veni al ĝi ankaŭ kutimaj AS-partoprenantoj de orienta Eŭropo. Ŝajne tiu ideo tiam ne trovis akceptiĝon en GEJ kaj tiel la eventoj daŭrigis aparte. Tamen kiel mi atentigis – estis antaŭ “mia tempo” en kerna AS-teamo, do mi nur aŭdis tion.

Tamen, mi ne kredas vian respondon. En 2006 estis la IJK en Sarajevo kaj la tuta pola helpa teamo portis ĉiam la faman AS t-ĉemizon kun la neĝulo kaj neĝulino. Estis tre forta varbado por la renkontiĝo. Eblis multe pli aŭdi pri AS ol IS. Pri tiu renkontiĝo mi eĉ ne aŭdis antaŭ 2006, malgraŭ tio, ke ĝi jam ekzistis jarojn antaŭe. Do se vi estas sperta organizanto, vi komprenas ke propagando kiel bone funkcias, kaj tion sciis ankaŭ Irek. Ĝi funkciis, kaj vere multaj decidis veturi al Nowy Sacz. Ĉu vi komprenas, kial mi estas skeptika?

Ago-Semajno kompreneble, kiel ĉiuj eventoj havis sian varbadon. Ĝi evidente estis pli granda dum IJK 2006 en Sarajevo, ĉar tien venis preskaŭ tuta AS-teamo kaj simple povis varbi. Dum antaŭaj jaroj tio apenaŭ eblis: en 2005 IJK estis organizata de PEJ en Zakopane, ni ĉiuj estis organizantoj de ĝi, do varbado por AS entute ne okazis. En antaŭaj IJK-j poloj ne partoprenis tiom multnombre kaj plie AS tiam estis ŝajne eĉ pli malgranda aranĝo ol en 2004-2005. Do tio kaŭzis ke AS-varbado por la unua fojo akumuliĝis ĝuste en 2006 en Sarajevo.

Ĉu laŭ la 3 jaroj indis fari tiun decidon pri la kunigo?

Jes certe. Tri jaroj estas tre bona tempo por fari tian pritakson kaj laŭ tio mi taksas ke estis evidente bona decido. Ni ne plu havas tiun tre ĝenan disigo-problemon, nek strangan konkurencon, kiu kontraŭas ideon, ke Esperanto kunigu. Aliflanke ni ricevis bonegan aranĝon kiu kunigas plej bonajn kvalitojn de ambaŭ. La unuaj du JES-oj certe havis sufiĉe da problemoj – tio estas tute normala, se oni faras ion novan kaj devas lerni kiel kunlabori en tia situacio. La 3-a JES montris, ke finfine ni havas tre pozitivan rezulton, kion agnoskis ankaŭ multaj el tiuj, kiuj siatempe kontraŭis la kuniĝon.

Ĉu vi estis la ĉeforganizanto de ĉiuj JES?

JES, pro sia dulanda fundamento, neniam vere havis iun personon, kiun oni povas nomi “ĉeforganizanto” aŭ “estro de LKK” kaj do ĉiam estis pli kolektiva afero. En 2009, do dum 1-a JES estis du landaj kunordigantoj: Julia Hell kaj mi kaj unu surloka ĉefkunordiganto: Irek. Dum sekvaj JESoj mi daŭre estis en kerno de la teamo, tamen ne plu kun kunordigaj roloj, ĉar mi ne plu havis tiom da tempo pro mia aktivado en TEJO-Estraro. En la jaro 2010 estis du landaj kunordigantoj: Julia Hell kaj Tomasz Stachowicz kaj en 2011: Julia kaj Irek.

Ĉu vi respondus al kelkaj kritikoj, kiuj venis de homoj, kiujn mi intervjuis pri tiu temo?

Jes, certe.

“Originale oni pensis, ke 400 homoj partoprenos, kaj tio tute ne okazis, nun JES estas multe pli malgranda ol AS kaj IS en la lasta jaro.” Kio estas via klarigo al tio?

Ne estas vero, ke oni originale pensis pri 400 homoj, aŭ almenaŭ organizantoj en pensis tiel. En la lasta jaro de aparta ekzisto en IS estis 138 partoprenantoj kaj en AS ĉirkaŭ 200, do sume 338. Estas evidenta, ke tiu nombro povis nur malgrandiĝi, unue ĉar en ambaŭ aranĝoj estis iom da homoj kiuj venis ĉar estis proksime (kaj tiuj estas ĉiam en limigita nombro) kaj due ĉar estis ankaŭ iom da homoj, kiuj en lasta jaro partoprenis en ambaŭ aranĝoj poparte, do estas kvazaŭ kalkulitaj duoble. Kiel JES-organizantoj ni supozis, ke estos io super 230 (do rezulto do plej granda AS en 2007 en Malbork), sed certe ne pli ol 300. La rezulto de la unua JES estis ĉirkaŭ 250 partoprenantoj, do evidente pli ol povus havi iu ajn el tiuj du aparte. En la 2-a estis simile – partoprenis 252 personoj. Pri la tria mi nun ankoraŭ ne scias precizan kalkulon.

“Mi malkontentis pri la loko Zakopane, kiu tute ne situas proksime al la landlimo de Germanio kaj Pollando, kiel oni antaŭe planis. Same Gdansk.”

Ne estas vero, ke oni planis, ke lokoj estu apud landlimo de Germanio kaj Pollando. Tute male, kiam ni estis fondantaj Junularan E-Semajnon ni parolis pri mezeŭropa renkontiĝo, kiu unue okazu en Pollando kaj Germanio kaj sekve vagadu tra landoj de tiu regiono. En praktiko tio evidentiĝis ne tiom facila, ĉar necesis fakte 3 jaroj por ellabori taŭgan manieron kunlabori inter la organizoj. Do la nuna stato estas ke daŭre JES okazas alternative en Germanio kaj Pollando, tamen mi esperas ke estonte realiĝos la plano kiu estis ĉe fondiĝo de JES.

“Temis pri eksperimento nur por unu fojo, ĝi ne funkciis, kial oni tamen daŭrigis?”

Certe ne ĉio funkciis perfekte en la unua JES. Estis malfacilaĵoj, ĉar ni devis lerni kiel fari dulandan renkontiĝon. Post tiu unua eksperimento, la estraroj de PEJ kaj GEJ kaj flanke de GEJ ankaŭ Jarĉefkunveno, pozitive taksis la rezulton kaj decidis pri daŭrigo de JES.

“Poloj malkontentas pri la kunlaboro kun la germanoj.”

En la teamo estas ĝenerala kontento pri kunlaboro. Certe ĉiam estas aferoj, kiujn oni povas plibonigi kaj ni ĉiam laboras pri tio. Tamen certe ĝenerale senproblema organizado de la 3-a JES montris, ke ni atingis jam tute bonan kunlabormanieron en la teamo.

“La problemo de la 3a JES estis, ke ĝi daŭris nur 5 tagojn. Homoj ne volas fari longan vojaĝon por 5 tagoj.”

Jes, tio estis problemo, sed ni ne vere ion povas fari pri ĝi – estis kalendaro kiu elektis – la 2-an de januaro jam estis labortago kaj lernejoj en Pollando normale funkcias. Tamen mi povas malkaŝi ke plej verŝajne ni sukcesis solvi tion por venonta JES, kiu estos signife pli longa.

“JES pli kaj pli malboniĝas, povus esti sperta teamo de 30 homoj, tamen la komunikado inter la membroj fuŝas, multaj sekvas decidojn de malmultaj.”

Tio kion mi vidas kaj tio, kion miascie vidas plejparto de partoprenantoj estas fakte tuta malo de tiu frazo. La 3-a JES estis la plej bona kaj la plej senproblema el ĝisnunaj, do evidente JES pli kaj pli boniĝas.

 “JES estas kial granda AS”

Parte certe jes. Ja JES estas iom kiel grandigitaja AS kaj IS. Sed samtempe post la 3-a JES mi vidas, ke ĝi ankaŭ iugrade estas kiel malpligranda IJK. Kaj ĉion ĉi mi opinias tre pozitiva. Simple nuntempe JES estas JES, ne plu rekte komparebla kun iu ajn aranĝo.

Kion vi pensas pri la tabuo de malsamaj prezniveloj en renkontiĝoj? IS klare estis pli multekosta kaj do pli da okcident-Eŭropanoj partoprenis ĝin, AS pli malmulte kosta kaj ĉefe orient-Eŭropanoj veturis al ĝi.

Tio siatempe estis tre problema por mi kaj por miaj amikoj ne nur polaj, sed ankaŭ ukrainaj, rusaj. Kiam ni rigardis prezojn de IS, aldonadis vojaĝkostojn, la sumoj estis ne facile atingeblaj por ne aparte riĉaj studentoj kiel ni. JES grandparte solvas tion unuavice, pro tio ke ĝi alternative okazas en pli kaj malpli kosta lando kaj duavice pro tio ke ni, kun niaj spertoj pri prezoj, tre atentas ke JES estu atingebla ankaŭ por homoj el malpli riĉaj landoj.

Ĉu vi pensas, ke eblas disigi la siamajn ĝemelojn (do el JES denove estos IS kaj AS)?

Se Vi celas per tiu demando revenon al IS kaj AS – mi pensas ke tio ne plu eblas. Junulara Esperanto-movado rapide ŝanĝiĝas kaj adoptiĝas al nunaj cirkonstancoj. Sufiĉe granda parto de nunaj JES-partoprenantoj neniam partoprenis en IS kaj AS. Ni jam estas en alia tempo kaj parte en alia generacio de E-junularo, do simple estus neebla kaj miaopinie nesenca klopodi revenigi ion de pasinteco. Nun ni rigardu tion kio estas hodiaŭ kaj tion kio estos morgaŭ.

Mi tre dankas vian tempon por tiu ĉi maratona intervjuo!

Kaj ankaŭ mi tre dankas al Vi 🙂